10.11. Γ-15) Ξένοι περιηγητές: Κόνραντ Μπουρσιάν.

 Το κείμενο αυτό προέρχεται από έναν Γερμανό πανεπιστημιακό καθηγητή της φιλολογίας και της αρχαιολογίας καθώς και περιηγητή (γεννήθηκε το 1830 και απεβίωσε το 1883), ο οποίος κάνει το λάθος και τοποθετεί την αρχαία Πελλάνα σε μια περιοχή κοντά στο Βιβάρι.

15) Conrad Bursian, "Geographie von Griechenland", Leipzig 1872, εκδ. Teubner, τόμος 2, σελ. 113-115:

2. Lakonien: Eurotasthal.

 [...] Diese Strasse zieht sich zunächst etwa 2 1/2 Stunden lang oberhalb des rechten Flussufers auf den Vorhöhen des Taygeton hin, bis sie eine nicht unbedeutende Ebene, die grösste des obern Eurotasthales, erreicht, die sich in verschiedener Breite auf beiden Ufern des Flusses über eine Stunde weit von Nord nach Süd erstreckt. Den nördlichen Abschluss derselben bildet ein vom Taygeton nach dem Eurotas sich hinziehender niedriger Hügelrücken zwischen den Dörfern Georgitzi und Pardali, auf welchem die Ruinen eines mittelalterlichen Schlosses auf hellenischem Unterbau stehen und unterhalb dessen man auch in der Ebene Reste einer alten Ortschaft findet. Ohne Zweifel war dies die zweite Ortschaft der Tripolis, wahrscheinlich das alte Aegys, das sehr frühzeitig durch die Spartiatischen Könige Archelaos und Charillos zerstört, dessen Name aber (Aegytis) der ganzen Gegend zu beiden Seiten des oberen Taygeton, die halb zu Arkadien halb zu Lakonien gehörte, geblieben war: an die Stelle des alten Hauptortes scheint später Karystos, eine durch ihren Weinbau bekannte Ortschaft, getreten zu sein. Im Süden wird jene Ebene abgeschlossen durch den breiten nach Westen vortretenden Βerg von Vurlia, dessen westlicher Fuss fast unmittelbar vom Eurotas bespült wird, während die Strasse nahe dem rechten Ufer zwischen diesem und den Vorhügeln des Taygeton hinläuft. Auf zwei gegen Nordwest vorgeschobenen Höhen des Berges von Vurlia liegen zwei einzelne Kapellen (des heiligen loannis und des heiligen Dimitrios), östlich davon in einer Schlucht Reste eines mittelalterlichen Castells; am westlichen Fusse jener Höhen entspringen zwei sehr wasserreiche Quellen, welche zusammen einen kleinen Teich bilden und dann in den Eurotas abfliessen. Eine halbe Stunde weiter südlich findet man Spuren alter Mauern, die sich quer über den Weg ziehen, also offenbar einer auf förmlichen Verschluss der Strasse abzielenden Befestigung angehören; Reste einer zweiten Befestigung von geringerer Ausdehnung (wohl eines blossen Wartthurmes) finden sich wieder eine halbe Stunde weiter südlich in der Nähe der noch eine starke Stunde von Sparta entfernten neueren Eurotas-Brücke (του Κόπανου το γεφύρι), über welche jetzt der Hauptweg aus dem Eurotas- nach dem Oinusthale (über den südlichsten Theil des Berges von Vurlia) und weiter nach dem südöstlichen Arkadien führt und die füglich als der Abschluss des oberen Eurotasthales betrachtet werden kann. Jene Mauerspuren gehören wahrscheinlich dem von Pausanias (ΙΙI, 21, 2) erwähnten χαράκωμα an, einem Bollwerke zum Schutze der Ebene von Sparta gegen Einfälle von Norden her, und auf dem nordwestlichsten Theile des Berges von Vurlia wird Pellana oder Pellene zu suchen sein, die dritte Stadt der Tripolis, von welcher Pausanias (a. a. 0.) nur noch ein Heiligtum des Asklepios und zwei Quellen, Pellanis und Lankeia genannt, der Erwähnung werth findet. Ungefähr gegenüber der vorauszusetzenden Stelle der Stadt findet man in der Nähe des rechten Flussufers Reste einer auf Bogen ruhenden Wasserleitung, welche in der römischen Zeit von den Vorbergen des Taygeton Wasser nach Sparta führte. [...]

μετάβαση στο πρωτότυπο κείμενο

Μετάφραση

Κόνραντ Μπουρσιάν, "Γεωγραφία της Ελλάδας", Λειψία 1872, εκδ. Teubner, τόμος 2, σελ. 113-115:

2. Λακωνία: Η κοιλάδα του Ευρώτα.

 [...] Αυτός ο δρόμος διέρχεται περίπου 2 1/2 ώρες πάνω από την δεξιά όχθη στα υψώματα του Ταϋγέτου, μέχρι να φθάσει σε μια καθόλου ασήμαντη πεδιάδα, την μεγαλύτερη στην άνω κοιλάδα του Ευρώτα, που εκτείνεται σε διαφορετικό πλάτος και στις δύο όχθες του ποταμού  πάνω από μια ώρα μακριά από βορρά προς νότο. Το βόρειο άκρο της από τον Ταΰγετο μέχρι τον Ευρώτα δημιουργεί ένα εκτεταμένο χαμηλό λοφίσκο ανάμεσα στα χωριά Γεωργίτσι και Παρδάλι, όπου βρίσκονται τα ερείπια ενός μεσαιωνικού ανακτόρου πάνω σε θεμέλια ελληνιστικής εποχής και κάτω από το οποίο βρίσκονται επίσης τα ερείπια ενός αρχαίου οικισμού. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτή ήταν η δεύτερη πόλη της Τρίπολης, πιθανότατα η παλαιά Αιγίς, η οποία καταστράφηκε πολύ νωρίς από τους Σπαρτιάτες βασιλείς Αρχέλαο και Χαρίλλο, και της οποίας έχει απομείνει το όνομα (Αιγίτιδα) για όλη την περιοχή και από τις δύο πλευρές του άνω Ταϋγέτου, η οποία ανήκε κατά το ένα ήμισυ στην Αρκαδία και κατά το άλλο ήμισυ στην Λακωνία: στη θέση του παλαιού κύριου οικισμού εμφανίζεται αργότερα η Κάρυστος, μια πολύ γνωστή περιοχή λόγω του κρασιού της. Στα νότια η πεδιάδα αυτή ολοκληρώνεται από το προς δυσμάς εμφανιζόμενο βουνό του Βουρλιά, του οποίου οι δυτικοί πρόποδες βρέχονται σχεδόν από τον Ευρώτα, ενώ ο δρόμος διέρχεται κοντά από την δεξιά όχθη ανάμεσα σε αυτήν και τα υψώματα του Ταϋγέτου. Σε δύο προς τα βορειοδυτικά εισερχόμενα υψώματα του βουνού Βουρλιά βρίσκονται δύο εκκλησάκια (του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Δημητρίου), ανατολικά σε μια χαράδρα τα ερείπια ενός μεσαιωνικού κάστρου, ενώ στους δυτικούς πρόποδες των δύο αυτών υψωμάτων αναβλύζουν δύο πολύ πλούσιες σε νερό πηγές, που σχηματίζουν από κοινού μια μικρή λιμνούλα και στη συνέχεια εισρέουν στον Ευρώτα. Μισή ώρα νοτιότερα βρίσκονται τα ίχνη αρχαίων τειχών, τα οποία διασχίζουν κάθετα το δρόμο, και επομένως ανήκουν μάλλον σε έναν δρόμο που τερματίζει σε οχυρό, ενώ τα ερείπια ενός δεύτερου οχυρού μικροτέρων διαστάσεων (πιθανώς ένα απλό παρατηρητήριο) βρίσκονται πάλι μισή ώρα νοτιότερα κοντά στην, μιας ώρας μακριά από τη Σπάρτη, νεότερη γέφυρα του Ευρώτα (του Κόπανου το γεφύρι), πάνω στην οποία οδηγεί η κεντρική οδός από τον Ευρώτα - προς την κοιλάδα του Οινούντα (το νοτιότερο μέρος του βουνού Βουρλιά) και κατόπιν προς την νοτιοανατολική Αρκαδία και μπορεί επομένως να θεωρηθεί ως το κλείσιμο της άνω κοιλάδας του Ευρώτα. Αυτά τα ερείπια του τείχους  ανήκουν μάλλον στο από τον Παυσανία (iii, 21, 2) αναφερόμενο χαράκωμα, ένα προπύργιο για την προστασία της πεδιάδας της Σπάρτης από την εισβολή από τον βορρά, και επιπλέον στο βορειοδυτικό μέρος του βουνού Βουρλιά πρέπει να αναζητηθεί η Πελλάνα ή Πελλήνη, η τρίτη πόλη της Τρίπολης, για την οποία ο Παυσανίας βρήκε ως άξια αναφοράς μόνο ένα ιερό του Ασκληπιού και δύο πηγές, που ονομάζονται Πελλανίδα και Λαγκεία. Περίπου απέναντι από το υποτιθέμενο σημείο της πόλης, βρίσκουμε κοντά στην δεξιά όχθη του ποταμού υπολείμματα ενός αχρησιμοποίητου αγωγού νερού που στηρίζεται σε καμάρα, ο οποίος κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους έφερνε νερό από τους πρόποδες του Ταϋγέτου προς την Σπάρτη. [...]

Πελλ. Α - Πελλ. Β