Σημείωση: Όλες οι φωτογραφίες των εκκλησιών εδώ
1. Ο ναός των Αγίων Κων/νου και Ελένης...
Είναι οι "πολιούχοι" Άγιοι της Πελλάνας και η γιορτή τους αποτελούσε πάντοτε επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων για τους κατοίκους του χωριού μας.
Ο αρχικός ναός που υπήρχε εκεί αποτελούσε μετόχι της μονής του Προφήτη Ηλία (που υπήρχε στο Γεωργίτσι) και ήταν μια απλή και μικρή εκκλησία (όπως περίπου είναι και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται κοντά στην Άσπρη Βρύση και αποτελούσε την πρώτη ενορία του χωριού μας). Αργότερα, όμως, χτίσθηκε στην θέση του ο σημερινός ναός, που είναι αρκετά μεγαλύτερος και έχει σχήμα σταυροειδές. Δίπλα στην είσοδό του υπήρχε ένα απλό καμπαναριό, φτιαγμένο από τέσσερις μεταλλικές ράγες σε σχήμα οξείας πυραμίδας. Στο μέσον της σκεπής του προστέθηκε, κατά την δεκαετία του '70, ο τρούλος που βλέπουμε σήμερα, όπως και το νέο καμπαναριό, με το ρολόι, στο νοτιοδυτικό τμήμα του. Την ίδια εποχή, επιπλέον, διαμορφώθηκε ο χώρος μπροστά από το ιερό του, όπου χτίσθηκε το οίκημα που αποτελεί σήμερα το Πνευματικό Κέντρο, ενώ η ταράτσα του, πολύ έξυπνα, αποτέλεσε συγχρόνως την κύρια αυλή αυτού του ναού. Πιο πρόσφατα προστέθηκαν και οι αψίδες-στέγαστρα μπροστά από τις θύρες του ναού, δίνοντάς του μια επιπλέον αίγλη...
Στην εποχή μας πολλά λέγονται και γράφονται άδικα για τον Μέγα Κων/νο και το έργο του, επειδή κάποιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι ήταν ουσιαστικά ένας εκκολαπτόμενος χριστιανός, ο πρώτος αυτοκράτορας που κατάφερε να ξεφύγει από τις γνωστές αγκυλώσεις του κάθε Ρωμαίου ευγενή της εποχής του. Αλλά και ο πατέρας του δεν ήταν κάποιος τυχαίος: είχε καταργήσει εντελώς ...την φορολογία στην Γαλατία, όπου διοικούσε, και όταν κάποτε ο συναυτοκράτορας (και γνωστός διώκτης των χριστιανών) Διοκλητιανός τον πίεσε αυτοπροσώπως να του παραδώσει τους φόρους των υπηκόων του, εκείνοι μετά από πρόσκλησή του έτρεξαν ...πρόθυμα και συγκέντρωσαν αμέσως χρήματα και τιμαλφή για να μην εκτεθεί απέναντί του! Ακολουθεί μια σύντομη αναφορά στον βίο των Αγίων:
"Ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας γεννήθηκε στην πόλη Ναϊσσό (της σημερινής Σερβίας) και ήταν γιος του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Χλωρού και της Αγίας Ελένης. Μετά την κοίμηση του πατέρα του έγινε συναυτοκράτορας με τον Μαξέντιο, αλλά αργότερα ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Τότε, λίγο πριν την αποφασιστική μάχη, εμφανίσθηκε στον ουρανό το σημείο του Σταυρού με την επιγραφή «Εν τούτω νίκα», σημείο που αποτέλεσε σταθμός στην ζωή του. Διέταξε να χαραχθούν στις ασπίδες των στρατιωτών τα γράμματα Ι(ησούς) ΧΡ(ιστός) σε μονόγραμμα και στην μάχη που επακολούθησε κατατρόπωσε τον Μαξέντιο. Έγινε υπέρμαχος της χριστιανικής πίστης και το 313 μ.Χ. υπέγραψε μαζί με τον συναυτοκράτορα Λικίνιο στα Μεδιόλανα, το σημερινό Μιλάνο, της Ιταλίας διάταγμα ανεξιθρησκίας, με το οποίο έπαυσαν ουσιαστικά οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών. Αργότερα, όμως, επακολούθησε σύγκρουση μεταξύ τους και ο Κωνσταντίνος ανεδείχθη νικητής και μονοκράτορας. Αποφάσισε για στρατηγικούς και διάφορους άλλους λόγους την μεταφορά της πρωτεύουσας του κράτους από την Ρώμη, όπου ήταν αρχικά, στην πόλη Βυζάντιο, αρχαία αποικία των Μεγαρέων στα στενά του Βοσπόρου. Οι οικοδομικές εργασίες για την ίδρυσή της άρχισαν το 324 μ.Χ., ενώ τα επίσημα εγκαίνια της Νέας Ρώμης ή Κωνσταντινούπολης, όπως ονομάσθηκε αργότερα από το όνομά του αυτοκράτορα, έγιναν στις 11 Μαΐου του 330 μ.Χ..
Η πόλη αφιερώθηκε από αυτόν στην προστασία της Θεοτόκου και αποτέλεσε το κέντρο των εξελίξεων της τότε οικουμένης έως τις 29 Μαΐου του 1453 μ.Χ., όταν κυριεύθηκε από τους Τούρκους. (Αυτή την νέα αυτοκρατορία συμβολίζει ο δικέφαλος αετός, που προήλθε από το σύμβολο του απλού αετού που συμβόλιζε αρχικά την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Έπειτα οι Τούρκοι, όταν την κατέλαβαν, παρέλαβαν και το σήμα της πόλης που ήταν η ημισέληνος ...και την έκαναν σημαία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας!) Ο Μέγας Κων/νος όρισε ως επίσημη θρησκεία του κράτους την χριστιανική, ίδρυσε πολλούς ναούς, καθιέρωσε επίσημα την αργία της Κυριακής και συνεκάλεσε στην Νίκαια της Μ. Ασίας την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ.. Αλλά το επόμενο έτος μετά από διαταγή του συνελήφθησαν ο γιος του από την πρώτη του σύζυγο Κρίσπος καθώς και η δεύτερη σύζυγός του Φαύστα με την κατηγορία της αιμομιξίας, πιθανώς όμως από συκοφαντία ή δολοπλοκία με άλλα βαθύτερα αίτια, και εκτελέσθηκαν σύμφωνα με τον ρωμαϊκό νόμο, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση. Κατόπιν η Αγία Ελένη μετέβη στην Ιερουσαλήμ και με τις συνεχείς προσπάθειές της έγινε εκεί η ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού, ενώ λίγο αργότερα απεβίωσε ειρηνικά το 328 μ.Χ. σε ηλικία 87 ετών. Ο Άγιος, σύμφωνα με την συνήθεια της εποχής του, βαπτίσθηκε χριστιανός όταν συναισθάνθηκε ότι επέρχεται το τέλος του, ενώ μετά από λίγους μήνες απεβίωσε ειρηνικά το 337 μ.Χ. σε ηλικία 63 ετών."
Στην εποχή μας πολλά λέγονται και γράφονται άδικα για τον Μέγα Κων/νο και το έργο του, επειδή κάποιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι ήταν ουσιαστικά ένας εκκολαπτόμενος χριστιανός, ο πρώτος αυτοκράτορας που κατάφερε να ξεφύγει από τις γνωστές αγκυλώσεις του κάθε Ρωμαίου ευγενή της εποχής του. Αλλά και ο πατέρας του δεν ήταν κάποιος τυχαίος: είχε καταργήσει εντελώς ...την φορολογία στην Γαλατία, όπου διοικούσε, και όταν κάποτε ο συναυτοκράτορας (και γνωστός διώκτης των χριστιανών) Διοκλητιανός τον πίεσε αυτοπροσώπως να του παραδώσει τους φόρους των υπηκόων του, εκείνοι μετά από πρόσκλησή του έτρεξαν ...πρόθυμα και συγκέντρωσαν αμέσως χρήματα και τιμαλφή για να μην εκτεθεί απέναντί του! Ακολουθεί μια σύντομη αναφορά στον βίο των Αγίων:
"Ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας γεννήθηκε στην πόλη Ναϊσσό (της σημερινής Σερβίας) και ήταν γιος του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Χλωρού και της Αγίας Ελένης. Μετά την κοίμηση του πατέρα του έγινε συναυτοκράτορας με τον Μαξέντιο, αλλά αργότερα ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Τότε, λίγο πριν την αποφασιστική μάχη, εμφανίσθηκε στον ουρανό το σημείο του Σταυρού με την επιγραφή «Εν τούτω νίκα», σημείο που αποτέλεσε σταθμός στην ζωή του. Διέταξε να χαραχθούν στις ασπίδες των στρατιωτών τα γράμματα Ι(ησούς) ΧΡ(ιστός) σε μονόγραμμα και στην μάχη που επακολούθησε κατατρόπωσε τον Μαξέντιο. Έγινε υπέρμαχος της χριστιανικής πίστης και το 313 μ.Χ. υπέγραψε μαζί με τον συναυτοκράτορα Λικίνιο στα Μεδιόλανα, το σημερινό Μιλάνο, της Ιταλίας διάταγμα ανεξιθρησκίας, με το οποίο έπαυσαν ουσιαστικά οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών. Αργότερα, όμως, επακολούθησε σύγκρουση μεταξύ τους και ο Κωνσταντίνος ανεδείχθη νικητής και μονοκράτορας. Αποφάσισε για στρατηγικούς και διάφορους άλλους λόγους την μεταφορά της πρωτεύουσας του κράτους από την Ρώμη, όπου ήταν αρχικά, στην πόλη Βυζάντιο, αρχαία αποικία των Μεγαρέων στα στενά του Βοσπόρου. Οι οικοδομικές εργασίες για την ίδρυσή της άρχισαν το 324 μ.Χ., ενώ τα επίσημα εγκαίνια της Νέας Ρώμης ή Κωνσταντινούπολης, όπως ονομάσθηκε αργότερα από το όνομά του αυτοκράτορα, έγιναν στις 11 Μαΐου του 330 μ.Χ..
![]() |
παλαιά φωτογραφία με το αρχικό μεταλλικό καμπαναριό... |
Αυτή τη φωτογραφία μάς την έστειλε μια συμπατριώτισσα και γι' αυτό την ευχαριστούμε πολύ..
Βλέποντας την φωτογραφία, με αυτή την ...θαλπωρή που αποπνέει, μου θύμισε πολλά και διάφορα από όλα αυτά τα χρόνια που βρισκόμαστε, λίγο πολύ όλοι μας, στο χωριό για να γιορτάσουμε το Πάσχα!
Έφτασε ο νους μου, αναπολώντας, πίσω σε προηγούμενες δεκαετίες, ακόμα και στη δεκαετία του '70, σε εκείνη την εποχή που ήταν εφημέριος στο ναό ο (γηραιός, τώρα πια) παπα-Γιώργης ο Βεργέτης - τον θυμόσαστε; - με τους παλιούς ψαλτάδες, π.χ. τον "Κουτρή", αλλά και τους επιτρόπους, λ.χ. τον Ντίνο τον Περδίκη - τους θυμόσαστε καθόλου; Που ήμασταν, ακόμα, σε μικρότερη ηλικία και ήταν σχετικά "άλλα" τα χρόνια εκείνα... όχι και πολύ όμως! Για να πάμε σε ακόμα πιο παλιές εποχές, ας μην το συζητάμε καλύτερα, ...έτσι;
Πάντως, είναι συγκινητικό που κάθε χρονιά μαζευόμαστε όλοι μας εκεί, για να περάσουμε από κοινού τη Μεγαλοβδομάδα, οι γυναίκες να στολίσουνε τον Επιτάφιο, το βράδυ να σχηματίσουμε όλοι μας αυτή την μακρόσυρτη πομπή με τον Επιτάφιο που κατεβαίνει, περνώντας από το γεφυράκι, ως κάτω στην Άσπρη Βρύση και επιστρέφει μετά από την ανηφόρα πίσω στο ναό. Που ακούγεται μελωδικά το "Ω γλυκύ μου έαρ..." μέσα στη δροσερή συνήθως νύχτα, ενώ οι φλόγες από τα κεριά τρεμοπαίζουν ανήμπορες εδώ και εκεί...
Και μετά, που έρχεται το βράδυ της Ανάστασης, η αποκορύφωση, κι είμαστε πάλι όλοι εκεί, και από διάφορα μέρη, ...ανταλλάσσουμε ευχές και νιώθουμε μέσα σ' αυτή τη σύναξη ...κάτι να μας ενώνει εκεί μέσα στη νύχτα. Και ακούγεται και κανένα βεγγαλικό από τα πλάγια του ναού και βλέπεις τα χαμόγελα αμηχανίας λόγω του κρότου, διακρίνεις την έκπληξη στα μάτια των παιδιών... Έχεις και τις κοπέλες που συναγωνίζονται, όπως πάντα και παντού, για την καλύτερη εμφάνιση. Όλοι το χαιρόμαστε εκείνο το αντάμωμα, το βλέπω κάθε φορά στα μάτια μας, στην έκφρασή μας... Με συγκινεί! Γι' αυτό και δεν την χάνω εύκολα αυτήν τη συνάντηση, κάθε χρόνο, όπως όλοι μας λίγο πολύ, γιατί αξίζει τον κόπο.
Πάντως, είναι συγκινητικό που κάθε χρονιά μαζευόμαστε όλοι μας εκεί, για να περάσουμε από κοινού τη Μεγαλοβδομάδα, οι γυναίκες να στολίσουνε τον Επιτάφιο, το βράδυ να σχηματίσουμε όλοι μας αυτή την μακρόσυρτη πομπή με τον Επιτάφιο που κατεβαίνει, περνώντας από το γεφυράκι, ως κάτω στην Άσπρη Βρύση και επιστρέφει μετά από την ανηφόρα πίσω στο ναό. Που ακούγεται μελωδικά το "Ω γλυκύ μου έαρ..." μέσα στη δροσερή συνήθως νύχτα, ενώ οι φλόγες από τα κεριά τρεμοπαίζουν ανήμπορες εδώ και εκεί...
Και μετά, που έρχεται το βράδυ της Ανάστασης, η αποκορύφωση, κι είμαστε πάλι όλοι εκεί, και από διάφορα μέρη, ...ανταλλάσσουμε ευχές και νιώθουμε μέσα σ' αυτή τη σύναξη ...κάτι να μας ενώνει εκεί μέσα στη νύχτα. Και ακούγεται και κανένα βεγγαλικό από τα πλάγια του ναού και βλέπεις τα χαμόγελα αμηχανίας λόγω του κρότου, διακρίνεις την έκπληξη στα μάτια των παιδιών... Έχεις και τις κοπέλες που συναγωνίζονται, όπως πάντα και παντού, για την καλύτερη εμφάνιση. Όλοι το χαιρόμαστε εκείνο το αντάμωμα, το βλέπω κάθε φορά στα μάτια μας, στην έκφρασή μας... Με συγκινεί! Γι' αυτό και δεν την χάνω εύκολα αυτήν τη συνάντηση, κάθε χρόνο, όπως όλοι μας λίγο πολύ, γιατί αξίζει τον κόπο.
2. Το εκκλησάκι του Αη-Γιώργη.
Υπήρξε η πρώτη ενορία του χωριού μας, βρίσκεται λίγο πιο κάτω από το Παλαιόκαστρο, δίπλα από το αρχαίο ανάκτορο, στον δρόμο προς την Άσπρη Βρύση και όπως κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, γίνεται εκεί συνάντηση των συγχωριανών με την ευκαιρία αυτής της γιορτής.
3. Το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία.
Το εκκλησάκι αυτό είναι το νεότερο που υπάρχει στο χωριό μας, αφού χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '80 με ευθύνη του εργολάβου Μιχαλόπουλου (Κούσκουλα). Βρίσκεται στην κορυφή του χωριού μας, λίγο πιο πάνω από την δεξαμενή, και όπως κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, γίνεται εκεί συνάντηση των συγχωριανών με την ευκαιρία αυτής της γιορτής, κατά την οποία παρατηρείται γενικώς αθρόα προσέλευση και από συμπατριώτες που ζουν στην Αθήνα αλλά και σε άλλες περιοχές...

4. Το κοιμητήριο.
Αλλά και όταν βρίσκεσαι εκεί, επειδή δεν είναι τοποθετημένο σε κλειστό χώρο, αλλά επάνω σε μικρό λόφο, η ματιά σου μπορεί να απλωθεί είτε προς το χωριό είτε προς τη μεριά του κάμπου, και αυτό σε ξεκουράζει από όποια συναισθήματα κι αν νιώθεις εκείνη την στιγμή... Είναι, βλέπεις, ένα είδος ληξιαρχείου για το χωριό μας. Και, όπως και να το κάνεις, όλοι μας έχουμε κάποιο συγγενικό πρόσωπο που κείτεται εκεί: στους κεκοιμημένους. Με μια ματιά απλώνεται μπροστά σου ένας κατάλογος ονομάτων και επιθέτων, που πέρασαν κάποτε από τη ζωή του χωριού μας, μια μικρή ιστορία από την εξέλιξη των επιμέρους οικογενειών, ένα αρχείο μνήμης ...αυτό άλλωστε σημαίνει η λέξη μνήμα. Ο ναός του κοιμητηρίου είναι αφιερωμένος στο Γενέθλιον της Θεοτόκου και εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
5. Το ξωκλήσι του Αη-Γιάννη του Θεολόγου.
Βρίσκεται κοντά στον δρόμο που οδηγεί από την Πελλάνα στο Παρδάλι και όπως κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, γίνεται εκεί μια ευχάριστη συνάντηση των συγχωριανών με την ευκαιρία αυτής της γιορτής.
"Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος ήταν αδελφός του Αποστόλου Ιακώβου, αλλά και ο πιο αγαπημένος από τους 12 μαθητές του Ιησού Χριστού. Ήταν ο μόνος από τους μαθητές που δεν φοβήθηκε και έμεινε μέχρι τέλους κοντά Του κατά την Σταύρωση, όπου ο Ιησούς εμπιστεύθηκε την μητέρα Του σ’ αυτόν. Μετά την Πεντηκοστή εκήρυξε τον θείο λόγο μαζί με τον Απόστολο Πέτρο στην Μ. Ασία, επιτελώντας πλήθος θαυμάτων, ενώ στην Έφεσο κατέστρεψε με την δύναμη της προσευχή του τον εκεί ναό της Αρτέμιδας και έκανε 400.000 ειδωλολάτρες να πιστεύσουν στον Χριστό. Κατά τον διωγμό του αυτοκράτορα Δομιτιανού (93 - 96 μ.Χ.) συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Ρώμη, όπου τον έριξαν μέσα σε λέβητα με βραστό λάδι. Ο Άγιος, όμως, εξήλθε με την χάρη του Θεού αβλαβής, αλλά κατόπιν εξορίσθηκε στη νήσο Πάτμο, όπου συνέγραψε το προφητικό βιβλίο Αποκάλυψη, ενώ αργότερα στην Έφεσο συνέγραψε το δικό του Ευαγγέλιο, καθώς και τις τρεις καθολικές Επιστολές του. Απεβίωσε ειρηνικά γύρω στο 105 μ.Χ. σε ηλικία 100 ετών, ενώ μετά τον ενταφιασμό του συνέβη η μετάσταση του σώματός του προς τους ουρανούς (εορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου). Ανέβλυζε, μάλιστα, από τον τάφο του κάθε χρόνο (πάντοτε κατά την 8η Μαΐου) μια ιερή σκόνη, την οποία οι πιστοί αποκάλεσαν «μάννα» και την συνέλεγαν προς αγιασμό αλλά και θεραπεία των ασθενειών (η εορτή αυτή ονομάζεται ροδισμός και τρύγησις του μάννα)".
6. Το ξωκλήσι του Αη-Προκόπη.
Βρίσκεται ανατολικά του χωριού, πιο βόρεια από το ξωκλήσι του Αη-Γιάννη, και όπως κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, γίνεται εκεί συνάντηση των συγχωριανών με την ευκαιρία αυτής της γιορτής.

.
.
.
7. Το ξωκλήσι της Ανάληψης.
Βρίσκεται στα μισά του ανηφορικού, πίσω από το χωριό, δρόμου προς το Γεωργίτσι και όπως κάθε χρόνο, γίνεται εκεί τέτοια εποχή συνάντηση των συγχωριανών με την ευκαιρία αυτής της σημαντικής γιορτής.
Κάποιες φορές, θυμάμαι, μας πήγαιναν οι δάσκαλοί μας, εμάς τα παιδιά του δημοτικού, από το σχολείο για εκκλησιασμό και εκδρομή στο ξωκλήσι αυτό... Και ήταν ευχάριστη αυτή η διαδρομή. Φτάναμε πρώτα στην δεξαμενή και μετά στο Μεγαδένδρο, απ' όπου αγνάντευες όλη την γύρω περιοχή. Στην συνέχεια ανηφορίζαμε γοργά προς την Ανάληψη, ενώ λίγο πριν το εκκλησάκι συναντούσαμε στα αριστερά μας εκείνη την μικρή πηγή που έτρεχε το λιγοστό νερό της προς το δρόμο. Στην πορεία μας όλο και κάποιο πουλάκι εμφανιζόταν κάθε τόσο και κελαηδούσε ή μια σαύρα κρυβόταν στις πέτρες ή μια πεταλούδα πετούσε ακανόνιστα μέσα στο πρωινό αεράκι, που μας συνόδευε ανάλαφρο βουΐζοντας ανάμεσα στα σπάρτα και τους άλλους θάμνους της περιοχής..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου