Κυπαρίσσι, Λογκανίκος, Βεργαδέικα, Φουντέικα, Άγ. Κωνσταντίνος (Ρεγκόζενα), Αγόριανη, Γεωργίτσι, Αλευρού, Καστόρειο (Καστανιά), Λουσίνα, Ντεμήρου (Κάστωρ), Καστρί, Νέα Λιβερά, Σερβέικα, Bορδόνια (Λόπεση, Παπαδιάνικα, Επάνω Χώρα, Σουλήνα, Κάμπος, Όραχος), Καραβάς, [Σελλασία, Κονιδίτσα], Παρδάλι, Πελλάνα, Περβόλια
Με αυτή την καταπληκτική θέα του Ταϋγέτου μεγαλώσαμε στον τόπο μας ...από μικρά παιδιά

..κατά παράφραση του κόμικ "Asterix & Ovelix: "Σε ένα χωριό της Λακωνίας δυο ανυπότακτοι χωριάτες είπαν να φτιάξουν το δικό τους μπλογκάδικο"
Βασικά θέματα ...με μια ματιά:
Αναρτήσεις:

Κυριακή 1 Αυγούστου 2010

8.1. Τα πανηγύρια της βόρειας Λακωνίας.

 Ένα από τα ευχάριστα γεγονότα που συμβαίνουν κάθε καλοκαιράκι στα περισσότερα χωριά της Ελλάδας, και φυσικά και στα χωριά του Δήμου μας, είναι βέβαια ...τα πανηγύρια! Ευτυχώς επιβιώνουν ακόμα μέσα στους "μοντέρνους" καιρούς μας και διατηρούν αμυδρά κάτι από την ατμόσφαιρα και την παράδοση των παλαιών καιρών... Μπορεί οι καιροί ή τα ήθη να έχουν αλλάξει δραματικά στις ημέρες μας, αλλά αυτή η αυθόρμητη λαϊκή συμμετοχή στις συνάξεις αυτές της γιορτής, του χορού, της φαγοποσίας και της επικοινωνίας δεν έχει μειωθεί. Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι τα χωριά μας "ζωντανεύουν" κάθε καλοκαίρι με αυτό τον τρόπο, αφού τα πανηγύρια προσελκύουν αρκετούς ανθρώπους από γειτονικά  χωριά (τώρα πια υπάρχει η ευκολία μετακίνησης με τα ιδιωτικά αυτοκίνητα) αλλά και συμπατριώτες από διάφορα μέρη του εσωτερικού ή και του εξωτερικού. Πολλοί είναι εκείνοι που συνδυάζουν τις διακοπές τους στο χωριό με τις ημερομηνίες που γίνονται τα πανηγύρια στην περιοχή και έτσι υπάρχει και η δυνατότητα να επικοινωνήσουν με πολλούς συμπατριώτες που η παρουσία τους εκεί συμπίπτει χρονικά για τον ίδιο λόγο αυτήν την εποχή.
 Βέβαια οι γονείς μας, και οι παλαιότεροι γενικά, μας τονίζουν ότι άλλη χάρη είχε παλαιότερα το πανηγύρι στο κάθε χωριό και άλλο πράγμα είναι σήμερα.., αλλά συμφωνούν ότι, όπως και να 'χει, σημασία έχει πως η παράδοση συνεχίζεται. Μ' αρέσει που ακόμα διατηρείται στα μέρη μας η παράδοση του φαγητού με την γουρουνοπούλα (ή μπουζοπούλα όπως την λέμε βέβαια εμείς στην Λακωνία) στην λαδόκολλα... Το κέφι, ο χορός, η κρασοκατάνυξη (θα λέγαμε και η μπυροκατάνυξη πλέον) δεν λείπει φυσικά καθόλου από όλους μας...
 Όμως, η μουσική που παράγεται από τα  λαϊκά συγκροτήματα είναι δυστυχώς πολύ ..ηλεκτρική. Η ένταση του ήχου είναι "τίγκα", που λέμε, τα ηχεία δονούνται στο έπακρο των δυνατοτήτων τους και επομένως η παραμόρφωση του σήματος είναι μη αποφευκτέα, ενώ το μπουζούκι ακούγεται πολύ ηλεκτρικό στα αυτιά σου, χάνεται ο γλυκός του ήχος, γίνεται σκληρός, επιθετικός. Κι όμως, δεν παραπονιέσαι.., έτσι είναι εδώ τα πράγματα, λες μέσα σου, και αποδέχεσαι συγκαταβατικά τα πρίμα του.., ενώ την ίδια στιγμή τα μπάσα από τα άλλα όργανα δονούν σαν κύματα ολόκληρο το κορμί σου και το ωθούν να σηκωθεί και να χορέψει... Παρασύρεσαι, λοιπόν, σε αυτή την ηλεκτρο-διονυσιακή ατμόσφαιρα της βραδιάς, που τελειωμό δεν έχει! Όμως, άλλη χάρη είχε ο φυσικός ήχος από το έξοχο κλαρίνο του Γιώργη Μπιστόλα (από την Πελλάνα), όπως και το κλαρίνο του Κέκκου (από την Αλευρού) και του Γιώργη Βέργαδου (από τα Βεργαδέικα, 2ος από αριστερά στην φωτογραφία), την κιθάρα και το λαούτο του Παναγιώτη Αλούπη (από την Πελλάνα, 2ος από δεξιά) και του Θύμιου Τουρνά (από τον Άγιο Κων/νο, 1ος από δεξιά), το βιολί του Κωστή Βέργαδου (από τα Βεργαδέικα, 1ος αριστερά), το βιολί του Βύνιου και του Νεοφώτιστου (και οι δύο από το Γεωργίτσι), καθώς επίσης ο βιολιστής Θανάσης Βέργαδος - Τόκας (ή Τοκοθανάσης, από την Αγόριανη, με ηχογραφήσεις και συμμετοχές στο ραδιόφωνο - πολλές πληροφορίες προσφέρει και ο γιος του, Γεώργιος, σε σχετικό βιβλίο του), ο Ρουπακιάς και οι άλλοι οργανοπαίκτες της ευρύτερης περιοχής στην δεκαετία του '70, του '60 και προς τα πίσω...
 Το πιο ονομαστό, βέβαια, πανηγύρι στην βόρεια Λακωνία ήταν και είναι η εμποροπανήγυρη του Μυστρά, που είναι πολυήμερη γύρω από την εορτή του Αποκεφαλισμού του Προδρόμου (από 26/8 έως 2/9), έχει μεγάλη εμπορική κινητικότητα και αθρόα προσέλευση κόσμου. Μεγάλη φήμη έχει αποκτήσει και το πανηγύρι της Αγόριανης που γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται πανηγύρι για την ίδια εορτή και στα Περιβόλια. Αντίστοιχο πανηγύρι, για την ίδια εορτή, υπάρχει και στα Βεργαδέικα, ενώ στον Λογκανίκο γίνεται στις 20/7, στην εορτή του Προφήτη Ηλία. Παρόμοιο πανηγύρι για τον Αη-Λια γίνεται και στο Γεωργίτσι, όπως και στις 27/7 στο εκκλησάκι του Αγ. Παντελεήμονα επάνω στην κορυφή του βουνού (ενώ προς το τέλος του Οκτωβρίου γίνεται στο χωριό αυτό και η γιορτή του τσίπουρου). Στο Καστόρειο (όπου γίνεται στο τέλος του Νοεμβρίου και η γιορτή της μπουκουβάλας) υπάρχει το πανηγύρι του Αη-Μάμα, που εφέτος συμπίπτει με το πανηγύρι της Βορδόνιας, το οποίο γίνεται στις 26/7, στην εορτή της Αγ. Παρασκευής. Στην Σελλασία έχει αποκτήσει μεγάλη αίγλη η τριήμερη γιορτή της ελιάς (6-8 Αυγούστου) που έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ αξιόλογο είναι και το πανηγύρι που γίνεται στο Παρδάλι τον Αύγουστο, στα εννιάμερα της Παναγίας (23/8). Στην Πελλάνα το πανηγύρι του Σκουληκοκρασά γίνεται αρκετά αργά, στις 23 Σεπτεμβρίου, εορτή της Σύλληψης του Προδρόμου, και γι' αυτό είναι κάπως αποκομμένο από τα υπόλοιπα καλοκαιρινά πανηγύρια της περιοχής. Υπάρχουν, όμως, επιπλέον και άλλα πανηγύρια μέσα στο καλοκαίρι που γίνονται με πρωτοβουλία διαφόρων συλλόγων, όπως στην Πελλάνα αυτό που διοργανώνεται κάθε χρόνο από τον αθλητικό σύλλογο "Διόσκουροι".
Πελλ. Α

5 σχόλια:

Pell-Fan A ... είπε...

Ευχαριστούμε, Χριστίνα Βέργαδου, για μια ακόμα φορά για τα καλά σου λόγια αλλά και για την σημαντική βοήθεια που μας προσέφερες με το να μας ενημερώσεις για το ποιοι είναι μερικοί από τους οργανοπαίκτες που υπάρχουν στην φωτογραφία αυτή του άρθρου μας, τους οποίους δεν μπορούσαμε να ταυτοποιήσουμε... Όπως μας έγραψες, έχεις πάρει κάτι από το ταλέντο του συγγενή σου βιολιτζή!
Ελπίζουμε, όμως, να βρεθεί σύντομα και κάποιος άλλος αναγνώστης που να γνωρίζει τον άνθρωπο που βρίσκεται δεξιά με το λαούτο, για να μας ενημερώσει σχετικά...

Ανώνυμος είπε...

Γεια χαρά σας συμπατριώτες! Πρόσφατα(πριν 2-3 μέρες) ανακάλυψα την υπαρξή σας.Ευτυχώς ένας καλός φίλος με ενημέρωσε.Μπράβο και στους δυο σας.Με συγκίνησε η φωτογραφία με τους μουσικούς.Ο κύριος με το λαούτο στα δεξιά της φωτογραφίας μοιάζει να είναι ο Τουρνάς Ευθύμιος από τον Αγ.Κων/νο και έχω τη χαρά να είμαι συγγενής του!

Pell-Fan A ... είπε...

Να 'σαι καλά. Ευχαριστούμε για την πληροφορία που μας έδωσες, την οποία και προσθέσαμε στο άρθρο μας.
Να, λοιπόν, που ενώ αρχικά γνωρίζαμε μόνο τον έναν μουσικό, τον Πελλανιώτη, ...τελικά, χάρη σε εσάς, τους αναγνώστες μας, μάθαμε και τα ονοματεπώνυμα από τους υπόλοιπους τρεις μουσικούς, που προέρχονται από γειτονικά χωριά του δήμου μας!!

Ανώνυμος είπε...

Συγχαρητήρια για την προσπάθειά σας να αναδείξετε την ιστορία της περιοχής. Να διορθώσω ότι ο Τόκας που αναφέρετε ήταν ο Αθανάσιος Βέργαδος Τόκας (ή Τοκοθανάσης) ονομαστός βιολιστής της περιοχής σε πανηγύρια και με ηχογραφήσεις και στο ραδιόφωνο. Ήταν παππούς μου και ήταν από την Αγόριανη. Επίσης πολλές πληροφορίες για την περιοχή υπάρχουν στο βιβλίο του πατέρα μου Γεωργίου Α. Βέργαδου σχετικά με την Βόρεια Λακεδαίμονα. Καλή συνέχεια στο έργο σας!

Χριστίνα Βέργαδου-Μαυρουδάκη
Μουσικός-Μουσικολόγος

Pell-Fan B ... είπε...

Ευχαριστούμε πολύ για τις διορθώσεις και τις πληροφορίες σου, Χριστίνα, τις οποίες και τοποθετήσαμε στο άρθρο μας. Δεν αναφέρεις, όμως, τον τίτλο του βιβλίου του πατέρα σου. Να 'σαι καλά.