Κυπαρίσσι, Λογκανίκος, Βεργαδέικα, Φουντέικα, Άγ. Κωνσταντίνος (Ρεγκόζενα), Αγόριανη, Γεωργίτσι, Αλευρού, Καστόρειο (Καστανιά), Λουσίνα, Ντεμήρου (Κάστωρ), Καστρί, Νέα Λιβερά, Σερβέικα, Bορδόνια (Λόπεση, Παπαδιάνικα, Επάνω Χώρα, Σουλήνα, Κάμπος, Όραχος), Καραβάς, [Σελλασία, Κονιδίτσα], Παρδάλι, Πελλάνα, Περβόλια
Με αυτή την καταπληκτική θέα του Ταϋγέτου μεγαλώσαμε στον τόπο μας ...από μικρά παιδιά

..κατά παράφραση του κόμικ "Asterix & Ovelix: "Σε ένα χωριό της Λακωνίας δυο ανυπότακτοι χωριάτες είπαν να φτιάξουν το δικό τους μπλογκάδικο"
Βασικά θέματα ...με μια ματιά:
Αναρτήσεις:

γ) ΠΕΛΛΑΝΑ

Σημείωση: Όλες οι φωτογραφίες του χωριού εδώ και της περιοχής μας  εδώ


1. Η Πελλάνα ...την δεκαετία του 1950.

παλαιά αεροφωτογραφία

 Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1953 από την πλαγιά του κοιμητηρίου.

2. Η Πελλάνα ...θυγατέρα  απ' το Γεωργίτσι!

 Όλοι, λίγο πολύ, γνωρίζουμε ότι το χωριό μας λεγόταν κάποτε Γεωργιτσιάνικα Καλύβια, αφού από το Γεωργίτσι κατέβηκαν οι προ-παππούδες/γιαγιάδες μας και εγκαταστάθηκαν οριστικά στο λόφο του χωριού μας, όπου είχαν αρχικά τα καλύβια τους.
 Το Γεωργίτσι ιδρύθηκε στις πλαγιές του Ταϋγέτου κατά τον 16ο αι. μ.Χ. και παρέμεινε απάτητο από τους κατακτητές σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Υπήρξε, άλλωστε, καταφύγιο και στρατόπεδο του Κολοκοτρώνη, αλλά και του Νικηταρά, ενώ από αυτό κατάγεται και ο σημαντικός στρατηγός Παναγ. Παπαθανασόπουλος, έμπιστος του Κολοκοτρώνη, αλλά και αρκετοί άλλοι αγωνιστές του 1821, όπως ο Αθ. Κατσαρός, ο Αθ. Καράγιαννης, ο Αναγνώστης Σιγαλός, ο Νικ. Μοσχοβίτης, ο Παρασκευάς Φασουλόπουλος κ.ά. Μετά την απελευθέρωση, όμως, φαίνεται ότι κάποιοι κάτοικοί του άρχισαν να εγκαθίστανται στο λόφο μας (που έχει υψόμετρο γύρω στα 350 με 400 μ. και αποτελεί προέκταση των πρόποδων του Ταϋγέτου), αφού ήδη το 1833 αναφέρεται ότι στο Δήμο Πελλάνης ανήκει και το χωριό Γεωργιτσιάνικα.
 Οι κυριότεροι λόγοι αυτής της μετοίκησης, εκτός φυσικά από το γεγονός της οριστικής απουσίας των Τούρκων από τον κάμπο, θα πρέπει να ήταν οι εξής: για να βρίσκονται πιο κοντά στα χωράφια τους και για να αποφύγουν την καθημερινή κουραστική ανηφορική πορεία της επιστροφής στο χωριό τους (που έχει υψόμετρο από τα 900 έως τα 1000 μ.). Έτσι, λοιπόν, μετέτρεψαν τα απλά καλύβια τους σε μόνιμες κατοικίες, είχαν εξάλλου κοντά τους την πλούσια πηγή της Άσπρης Βρύσης και σιγά σιγά οργανώθηκαν σε νέα κοινότητα, η οποία το έτος 1912 επονομάστηκε Καλύβια. Αργότερα, το 1932, όταν είχε πλέον γύρω στους 750 κατοίκους, δόθηκε στο χωριό η ονομασία Πελλάνα, λόγω της αρχαίας πόλης που υπήρξε κάποτε εκεί (στη Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα Φεραίου αναφέρεται ως ...Πάλλανα).
 Η θυγατέρα, λοιπόν, του Γεωργιτσιού είχε πλέον γεννηθεί! Απέκτησε γρήγορα την αυτονομία της, την αυτάρκειά της, λόγω του εύφορου κάμπου που απλώνεται δίπλα της, στα πόδια της, ενώ με την πάροδο των γενεών χαλάρωσαν οι δεσμοί της με τον φυσικό της ...πατέρα, που βρίσκεται πάντα εκεί στα δυτικά και την ατενίζει από ψηλά ...εκεί, απ' το μπαλκόνι του Ταϋγέτου. Το 1940 το χωριό μας είχε πλέον φθάσει τους 860 κατοίκους, αλλά στη συνέχεια, μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και τη μετανάστευση που επακολούθησε, ο πληθυσμός του άρχισε να μειώνεται (όπως, άλλωστε, και στο Γεωργίτσι).
 Βέβαια, αυτή η ιστορία της μετοίκησης κατοίκων από ορεινό χωριό προς τον κάμπο δεν ήταν η μοναδική στον ελλαδικό χώρο... Ήταν η φυσική εξέλιξη μετά την εκδίωξη των Τούρκων από την χώρα μας, αφού δεν υπήρχε πλέον λόγος για τους κατοίκους πολλών ελληνικών χωριών να ζουν απομονωμένοι στα ορεινά, μακριά από τα χωράφια που καλλιεργούσαν καθημερινά στους κάμπους.

3. Ένα ενδιαφέρον χειρόγραφο.

Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από ένα χειρόγραφο του παπα-Θανάση Σιγαλού (1846 - 1936), το οποίο βρίσκεται ως σήμερα στην κατοχή των απογόνων του στην Πελλάνα. Στο σπουδαίο αυτό κειμήλιο ο εν λόγω ιερέας κατέγραψε όλα τα στοιχεία που εγνώριζε σχετικά με την προέλευση των κατοίκων του χωριού Γεωργίτσι, όπως του τα μετέδωσαν προφορικά οι παλαιότεροι, καθώς διαφαίνεται από την χαρακτηριστική φράση του προλόγου του. (Το γενεαλογικό δένδρο των βασικών απογόνων τους, πολύ αργότερα, ο εκ Πελλάνης δικηγόρος Κων/νος Δ. Βαρούτσος το συμπλήρωσε με επιμέλεια μέχρι το έτος 1984 και το δημοσίευσε την ίδια χρονιά: Κων/νου Βαρούτσου_Γενεαλογία 1800-1984).

Ως παρέλαβον εκ των πατέρων: 
Περί του πρωτοκτήτορος του χωρίου Γεωργιτσίου πέραν του 16ου αιώνος.
Α. Ο εκ Μάνης καπετάν Γεωργίτσας Θεοφιλάκης εκ της οικογενείας των Μαυρο­μιχαλέων, και Πετροπουλάκης ονομαζόμενος αρματολός, δια το μη υποταγήναι εις τους Τούρκους, ήλθεν μετά της οικογενείας και του ποιμνίου του και κατώκησεν ανατολικώς του Μαλεβού του Ταϋγέτου, κάτωθεν της σημερινής «βρύσεως του Μαλεβού» και εις θέσιν ονόματι «Σιγαλοχώραφα». Εκ της οικογενείας αυτού κατάγεται η μετέπειτα ονομασθείσα οικογένεια των Σιγαλέων
 - Κατόπιν αυτού ήλθε και ο επ’ αδελφή αυτού γαμβρός του, Παράσχος, οικογενειακώς και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Παρασχέϊκα». 
 - Κατόπιν αυτού ήλθε και έτερος επ’ αδελφή Μαυρίκης και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Μαυρίκη βρύσιν». 
 - Κατόπιν ήλθε και έτερος συγγενής αυτών, ονόματι Κούτρουφας, και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Λυκουρέϊκα» και πλατείαν Αγίου Αθανασίου, όπου είχε φυτεύσει άμπελον.
Μετά χρόνους ο καπετάν Γεωργίτσας κατέβη και έκτισεν οικίας τρεις εις θέσιν «Σιγαλέϊκα», έχων 3 υιούς: Θεόφιλον, Δημήτριον και Νικόλαον.
 1) Ο Νικόλαος, καταδιωκόμενος από τους Τούρκους των Περιβολίων, κατέφυγεν εις την παινεμένην Βοστίτσαν [= Αίγιο] των Πατρών, όπου υπάρχει και οικογένεια ιερατική εις Πάτρας. Μέχρι του 1700 διεσπάρη η οικογένεια αυτού εις νήσον Άνδρον (ένθα υπάρχει η οικογένεια Σιγάλας), εις Σμύρνην, Κωνσταντινούπολιν και Ιταλίαν.
 2) Ο Δημήτριος καταδιωκόμενος κατέφυγεν εις Άγιον Πέτρον [Κυνουρίας], μετονομασθείς Καρέος, διότι ήτο καραφλή η κεφαλή του.
 3) Ο Θεόφιλος έμεινε κάτοικος Γεωργιτσίου – εκ του ονόματος του πατρός αυτού – και έκτισε την εκκλησίαν Άγιος Γεώργιος προς τιμήν του πατρός του.
Β. Ο Θεόφιλος εκ της πρώτης αυτού γυναικός απέκτησεν υιόν Ιωάννην και απέθανεν η πρώτη αυτού γυνή. Και λαβών δευτέρα γυναίκα απέκτησε τρεις θυγατέρας, φθονήσασα όμως η μητριά τον Ιωάννην, προς κληρονομίαν, εφαρμάκωσεν αυτόν. Αλλά προλαβών ο πατήρ δι’ αντι­φαρμάκου, κρεμάσας αυτόν κατωκεφαλής, εξέμεσεν αυτός και έζησεν, αλλ’ εκρατήθη η φωνή του και ωμιλούσε σιγά, διό και μετωνομάσθη από Θεοφιλάκης Σιγαλός.
Από τας τρεις αδελφάς αυτού: α) την μίαν επήρεν ο Παπαδόπουλος από την Αγόριανην, β) την άλλην ο Παπαδόγιαννης από τον Λογγανίκον και γ) την άλλην είς Αλούπης από τον Κάμπον Αβίας [της Μεσσηνιακής Μάνης], όστις κατώκησεν εις Γεωργίτσιον 
Γ. Ο Ιωάννης υπανδρεύθη και εγέννησε 2 θυγατέρας και 3 υιούς:
1) την μίαν έλαβεν ο Ηλίας Τσίχλης, 2) την άλλην ο Ιωάννης Χιόνης και μετώκησεν εις Κολλίνας, 3) Νικόλαος, δημογέρων, έλαβε την αδελφή του Αναγνώστου Τζωρτζάκη, 4) Δημήτριος, η οικογένεια αυτού: α) Κων/νος, β) Νικόλαος, γ) Παναγιώτης και δ) Ιωάννης (υιός αυτού: παπα-Νικόλαος και έγγονος: παπα-Ευάγγελος) και 5) Μιχαήλ.
Δ. Ο Μιχαήλ υπανδρεύθη και εγέννησεν 6 υιούς:
α) παπα-Ιωάννης, β) Αναστάσιος (εις Ύδραν), γ) Πανάγος, δ) Βασίλειος, ε) Δημήτριος (αποθανών εις Σχολήν Καποδιστρίου εις Αίγιναν) και στ) Γεωργάκης.
Ε. Ο Γεωργάκης λαβών γυναίκα Καραγιαννίτσα, εγέννησεν 3 υιούς και 3 θυγατέρας:
1) Γεώργιος, 2) Κων/νος, 3) Αθανάσιος, 4) Παναγιώτα, σύζυγος Γεωργίου Π. Λυκούρεση, 5) Αναστασία, σύζυγος Αντωνίου Φίλιππα και 6) Ευγενία, σύζυγος Ιωάννου Δ. Περδίκη.
ΣΤ. Ο Γεώργιος [1815-1862], λαβών γυναίκα Παναγιώταν Αθ. Μπακή, εγέννησεν 4 θυγατέρας και 4 υιούς:
1) Αναστασία [1840-1919], σύζυγος Ηλία Π. Βύνιου, 2) Μαρία [1842- ;], σύζυγος Χρήστου Βασι­λείου [Τσιμπιριώτη], 3) Βασιλική [1844- ;], σύζυγος Αριστ. Σκρουμπέλου, 4) παπα-Αθανάσιος [1846-1936], 5) Ελένη [1848-1918], σύζυγος Αλεξίου Βαρούτσου, 6) Νικόλαος [1849-1872], αποβιώσας 23 ετών, 7) Χρήστος [1851-1926] και 8) Δημήτριος [1853-1857], αποβιώσας 4 ετών.
π. Αθανάσιος Γ. Σιγαλός (1846 - 1936),
ιερεύς από το 1885 εις Γεωργιτσιάνικα Καλύβια [μετέπειτα Πελλάνα]


4. Η διοικητική εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Πελλάνας.

Το ακόλουθο άρθρο προέρχεται από τον συμπατριώτη μας Χρήστο Χ.
τον οποίο και ευχαριστούμε πολύ, για μια ακόμα φορά, για την συνεργασία του...

Η διοικητική εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Πελλάνας κατά την Νεότερη Ελληνική Ιστορία.

 Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό και τη δημιουργία του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, ο Ιωάννης Καποδίστριας διορίσθηκε ως ο πρώτος κυβερνήτης, της ελεύθερης πλέον Ελλάδας. Στη διάρκεια της σύντομης, τριετούς, θητείας του (1828-1831) ο Ιω. Καποδίστριας έθεσε τους πρώτους θεμέλιους λίθους για την ανοικοδόμηση και οργάνωση του Ελληνικού κράτους. Ο Καποδίστριας, θέλησε να αναδιοργανώσει τον υπάρχοντα θεσμό διοίκησης, αλλά διατήρησε την εξάρτηση από την κεντρική εξουσία, έτσι που οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης ουσιαστικά ήταν εκτελεστικά όργανα της κυβέρνησης. Σύμφωνα, λοιπόν, με την πρώτη διοικητική διαίρεση επί διακυβέρνησής του, που πραγματοποιήθηκε με το Ψήφισμα Ι΄ στις 13 Απριλίου του 1828, η Πελοπόννησος διαχωρίστηκε σε 7 θέματα ή τμήματα με επιμέρους επαρχίες και έκτακτους επιτρόπους για κάθε ένα. Το έκτο τμήμα, της εν λόγω διαίρεσης έφερε το όνομα «Λακωνία» και περιελάμβανε την Ανατολική Μάνη, τη Μονεμβάσια, τον Μισθρά και τον Πραστό.
 Το επόμενο έτος της δολοφονίας του, το 1832, ο αλληλοσπαραγμός βασάνιζε την ελληνική επικράτεια. Στο τέλος του ιδίου χρόνου, η χώρα ήταν εντελώς εξουθενωμένη. Τότε λοιπόν οι προστάτριες δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία αποφάσισαν ότι η Ελλάδα έπρεπε να αποτελέσει ανεξάρτητο κράτος, ως Βασίλειο, υπό την εγγύησή τους, και για το λόγο αυτό υπέγραψαν τη συνθήκη του Λονδίνου στις 25ης Απριλίου 1832, σύμφωνα με την οποία καθοριζόταν η νομική υπόσταση του νέου κράτους και οριζόταν ως βασιλιάς των Ελλήνων ο ανήλικος πρίγκιπας της Βαυαρίας Όθων. Στις 25 Ιανουαρίου  1833, βασιλιάς και αντιβασιλείς αποβιβάστηκαν στην πρώτη πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους, στο Ναύπλιο. Είκοσι μέρες αργότερα, εκδόθηκε το πρώτο βασιλικό διάταγμα με το οποίο γνωστοποιήθηκε στον Ελληνικό λαό ότι πρώτο μέλημά θα ήταν η θέσπιση νόμων και η δημιουργία θεσμών για τη λειτουργία του νεοσύστατου βασιλείου.
 Δυόμισι μήνες αργότερα, στις 3 Απριλίου 1833, εκδόθηκε το Β.Δ. που αφορούσε τη διαίρεση της χώρας σε διοικητικές περιφέρειες. Με το διάταγμα αυτό (ΦΕΚ 12/6-4-1833), "Περί της διαιρέσεως του Βασιλείου και της Διοικήσεώς του", η ελεύθερη τότε επικράτεια διαιρέθηκε σε 10 νομούς και κάθε νομός σε επαρχίες (συνολικά 42) και οι επαρχίες σε Δήμους (πόλεις και κοινότητες). Σε κάθε δήμο υπήρχε δημοτικό συμβούλιο του οποίου τα μέλη εκλέγονταν από τους κατοίκους. Για τους δημάρχους ίσχυε το τριπρόσωπο, δηλαδή σε κάθε δήμο εκλέγονταν 3 υποψήφιοι και ο βασιλιάς επέλεγε έναν για δήμαρχο. Οι νομάρχες και οι έπαρχοι διορίζονταν απευθείας από τον βασιλιά (έλεγχος δημοτικής διοίκησης). Μεταξύ των 10 αυτών νομών ήταν και ο "Νομός Λακωνίας" με χωρική αρμοδιότητα τις πρώην επαρχίες Μιστρά, Μονεμβασίας και Μάνης με πρωτεύουσα τον Μιστρά (Σπάρτη) αποτελούμενος από 4 επαρχίες (Λακεδαίμονος, Επιδαύρου Λιμηράς, Γυθείου και Οιτύλου). Tο 1835 ακολούθησε η οριοθέτηση και η διοικητική διαίρεση του νομού Λακωνίας (Β.Δ. της 9-3-1835). Η επαρχία Λακεδαίμονα χωρίστηκε, μεταξύ των άλλων, και στους Δήμους: Βορδώνιας, Καστορείου, Πελλάνης και  Βελαμίνης. Το ανωτέρω Β.Δ. δεν φαίνεται να δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ. Από το ΦΕΚ 16/1835, όμως, "Περί του σχηματισμού των δήμων της Αρκαδίας" συμπεραίνουμε τα βόρεια σύνορα του Νομού μας και της περιοχής μας. «τα όρια του νομού Αρκαδίας αρχίζουν κατά μεν το ανατολικόν….. εκτείνονται … εξακολουθούντα έπειτα τον ρουν αυτού, παραλείπουν τον Άγιον Ανδρέαν, το Κορακοβούνι και τον Πραστόν εις τον νομόν Λακωνίας, συμπεριλαμβάνουν τα χωρία Σίταιναν, Κατσανίτσας και Κοίνας, και προχωρούν προς το όρος το Χέλμον, εντεύθεν καταβαίνοντα εις το χωρίον Κυπαρίσσι, και παραλείποντα αυτό εις τον νομόν της Λακωνίας, προχωρούν μέχρι του όρους Ξηροβουνίου."
Το 1836 με το "Διάταγμα περί διοικητικού οργανισμού" (ΦΕΚ 28/21-6-1836) καταργήθηκαν οι θέσεις των νομαρχών, νομοδιευθυντών και επάρχων και η Ελλάδα χωρίστηκε σε 30 διοικήσεις και 18 υποδιοικήσεις με αντίστοιχες θέσεις διοικητών και υποδιοικητών. Ο Νομός μας χωρίσθηκε σε 2 Διοικήσεις: α) στην Λακεδαιμονίας, που περιελάμβανε τις πρώην επαρχίες Λακεδαίμονος και Επιδαύρου Λιμηράς, και β) στην Λακωνίας, που περιελάμβανε τις επαρχίες Οιτύλου και Γυθείου. Τότε το Γύθειο έγινε έδρα υποδιοίκησης και αναγνωρίσθηκε Δήμος. Το ίδιο έτος καταγράφονται επίσημα για πρώτη φορά οι κατοικημένοι οικισμοί κατά την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτος (ΦΕΚ 80/28-12-1836, παράρτημα). Οι οικισμοί που αποτελούσαν τους Δήμους της περιοχής μας ήταν:
   Πελλάνης: Γεωργίτση, Αλευρού, Δημητσανέικα, Περιβόλια, Παρδάλι,
   Βελαμίνης: Άγιος Βασίλειος, Αγόργιαννη, Βουτούχι, Κοτίτσα, Κυπαρίσσι, Λογκανίκος, Μαριτσέικα, Μέραγα, Ρεγκόστενα,
   Καστορίου: Καστανιά, Καστρί, Σερβέικα, Ντεμήρι, Μοσχνέικα, Μπολανέικα,
   Βορδωνίας: Βορδώνια, Λογκάστρα, Σουστιάνοι, Μιτάτοβα.
Με σκοπό την ελάττωση των δημοσίων δαπανών το 1838 (ΦΕΚ 24/23-6-1838) περιορίζονται οι 30 διοικητές και οι 18 υποδιοικητές σε 24 και 7 αντίστοιχα.  
 Το 1845, δια του Β.Δ. της 5 Δεκεμβρίου 1845, (ΦΕΚ 32/8-12-1845) επανήλθε το νομαρχιακό και επαρχιακό σύστημα του 1833 της διοικητικής διαίρεσης, με συνέπεια τη διάλυση των δύο διοικήσεων, και την καθιέρωση του Νομού Λακωνίας με πρωτεύουσα τη Σπάρτη και την δημιουργία των Επαρχείων Λακεδαίμονος, Επιδαύρου Λιμηράς, Γυθείου και Οιτύλου. Ο δήμος Βελαμίνης ενώθηκε με το δήμο Πελλάνης, με έδρα το Γεωργίτσι. Κάθε δήμος πλέον περιελάμβανε τα εξής χωριά:
   Πελλάνης: Καρυωτέικα, Τσερνάρι, ΚυπαρίσσιΛογκανίκος, Αγοριάνοι, Βεργαδέικα, Ρογκόζαινα, Γεωργίτσι, Αλευρού, Περιβόλια, Γεωργιτσάνικα Καλύβια.
   Καστορείου: Καστανιά, Μπαλανέικα, Λόπεση, Σερβέικα, Καστρί, Καρδάρη,  Μονή Ζωοδόχου Πηγής, Βορδώνια.
 Με άλλο Β.Δ. της ίδιας ημερομηνίας (ΦΕΚ 34/20-12-1845) ορίσθηκε ως έδρα του Έπαρχου Γυθείου και Οιτύλου το Λιμένι. Αυτό είχε σαν επακόλουθο τον γενικό ξεσηκωμό των Μανιατών. Έτσι για τον κατευνασμό των κατοίκων του ακολούθησε το Β.Δ. 15 Ιουνίου 1846 (ΦΕΚ 18/2-7-1846) με το οποίο ορίστηκε ως έδρα του Επαρχείου Γυθείου η πόλη του Γυθείου.
 Με το άρθρο 1 του νόμου ΑΦΞΑ' (ΦΕΚ 216/7-8-1887) "Περί μεταρρυθμίσεως του από 5 Δεκεμβρίου 1845 νόμου περί διοικητικής διαιρέσεως του Κράτους" καταργήθηκε η υποδιαίρεση του Κράτους σε επαρχίες και οι Νομοί πλέον διοικούνται απ' ευθείας από τον Νομάρχη, χωρίς δηλαδή την παρεμβολή άλλης διοικητικής αρχής, όπως του Επάρχου. Οι επαρχίες όμως συνέχισαν να διατηρούν κάποιες υπηρεσίες μέχρι να ξαναδημιουργηθούν τέσσερα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1891 (ΦΕΚ 122/2-5-1891)
 Με τον νόμο ΒΧΔ' της 6ης Ιουλίου 1899 (ΦΕΚ 136/8-7-1899) «Περί διοικητικής διαιρέσεως του Κράτους», η Ελλάδα χωρίσθηκε σε 26 Νομούς, μεταξύ των οποίων ιδρύθηκε, ως 20ος, ο Νομός Λακωνικής, με 3 επαρχίες, του Γυθείου, του Οιτύλου και των Κυθήρων, με έδρα Νομάρχη το Γύθειο, και ως 21ος ο Νομός Λακεδαίμονος, με 2 επαρχίες την Λακεδαίμονος και την Επιδαύρου Λιμηράς, με έδρα Νομάρχη τη Σπάρτη. 
 Δέκα χρόνια αργότερα, με τον Νόμο ΓΥΛΔ΄ 16 Νοεμβρίου 1909, "Περί διοικητικής διαιρέσεως του Κράτους" (ΦΕΚ 282/4-12-1909) περιορίστηκε ο αριθμός των νομών σε 16 και καταργήθηκε ο Νομός Λακωνικής ενώ οι επαρχίες (Γυθείου και Οιτύλου) υπάχθηκαν στο Νομό Λακωνίας, η δε Επαρχία Κυθήρων στον τότε ενιαίο Νομό Αργολίδας και Κορινθίας.
 Το 1912, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, επειδή ήθελε να εξαρθρώσει τα φέουδα των κομματαρχών, που επί δεκαετίες ήλεγχαν τους Δήμους και μέσα από αυτούς την κρατική εξουσία, δημιούργησε, σε εκείνη τη μικρή τότε Ελλάδα, με το νόμο ΔΝΖ΄ (υπ' αριθ. 4057) στις 10-2-1912 (ΦΕΚ 58/14-2-1912), "Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων" μεγάλο αριθμό κοινοτήτων (περίπου 6.000). Με το νόμο αυτό, αναδιοργανώθηκαν οι υπάρχοντες δήμοι και θεσπίστηκε για πρώτη φορά ο θεσμός των κοινοτήτων. Οι πρωτεύουσες των νομών καθώς και οι πόλεις άνω των 3.000 κατοίκων αποτελούν πλέον Δήμο, ενώ οι συνοικισμοί άνω των 300 κατοίκων που διαθέτουν σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης αποτελούν αυτόνομη Κοινότητα. Αμέσως μετά και σε εκτέλεση του νόμου αυτού, εκδόθηκαν διάφορα Β.Δ. με τα οποία διαιρέθηκαν όλοι οι νομοί σε δήμους και κοινότητες. Για το νομό Λακωνίας εκδόθηκε το Β.Δ. στις 31-8-1912 (ΦΕΚ 261/31-8-1912) "Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων εν τω νομώ Λακωνίας". Στο Διάταγμα αυτό με αύξοντα αριθμό 42 αναγνωρίζονται τα Καλύβια ως ανεξάρτητη κοινότητα. Στο ίδιο ΦΕΚ εντοπίζουμε και το από 31-8-1912 ΒΔ σύμφωνα με το οποίο ο συνοικισμός Παρδάλι προσαρτάται στην κοινότητα Καστανιάς. Με το από 27-11-1932 Π.Δ. (ΦΕΚ 421/2-12-1932)  η κοινότητα Καλυβίων του Νομού Λακωνίας μετονομάζεται σε κοινότητα Πελλάνας και ο ομώνυμος οικισμός από Καλύβια σε ΠΕΛΛΑΝΑ.
 Με το από 10-5-1975 ΠΔ (ΦΕΚ 96/21-5-1975) και ύστερα από την από 29-8-1974 αίτηση κατοίκων του συνοικισμού Παρδάλιον και την υπ' αριθμ. 30/2-11-1974 απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου της κοινότητας Πελλάνας και σύμφωνα με την αριθ. 4243/14-3-1975 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. ο συνοικισμός Παρδάλιον της κοινότητας Καστορείου προσαρτήθηκε στην κοινότητα Πελλάνας.
 Με το άρθρο 1 του νόμου 2539/1997 «Συγκρότηση της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης» (ΦΕΚ 244/4-12-1997) συγκροτήθηκε ο Δήμος Πελλάνας αποτελούμενος από τις κοινότητες Αγίου Κωνσταντίνου, Αγόριανης, Αλευρούς, Βορδόνιας, Γεωργιτσίου, Καστορείου, Λογκανίκου, Πελλάνας και Περιβολίων οι οποίες καταργήθηκαν. Έδρα του Δήμου ορίστηκε ο οικισμός Καστόρειο.  Με την παράγραφο 1 του άρθρου 19 του ιδίου νόμου οι επαρχίες ως μονάδες διοικητικής διαίρεσης της χώρας καταργήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 1999.
 Τέλος, πρόσφατα, με τον νόμο 3852 "Πρόγραμμα Καλλικράτης" (ΦΕΚ 87/7-6-2010) στον νομό μας συνιστώνται οι δήμοι: Σπάρτης, Ανατολικής Μάνης, Ευρώτα, Μονεμβασιάς καθώς και η κοινότητα Ελαφονήσου. Ο Δήμος Σπάρτης με έδρα τη Σπάρτη και ιστορική έδρα το Μυστρά αποτελείται από τους πρώην πλέον δήμους Σπάρτης, Οινούντος, Μυστρά, Πελλάνας, Θεραπνών, και την κοινότητα Καρυών, οι οποίοι ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ από 1-1-2011.
Χρήστος Χ.

από - έως       ΝΟΜΟΣ              ΕΠΑΡΧΙΑ          ΔΗΜΟΣ/KOINOTHTA      
1822-1823    ΛΑΚΩΝΙΑ (τμήμα)         -                           -
1833-1835    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ                  -
1835-1836    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1836-1845    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1845-1899    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1899-1909    ΛΑΚΕΔ/ΝΟΣ   ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1909-1912    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1912-1932    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Κ. ΚΑΛΥΒΙΩΝ      
1932-1997    ΛΑΚΩΝΙΑΣ      ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ       Κ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
1997-2010    ΛΑΚΩΝΙΑΣ                    -               Δ. ΠΕΛΛΑΝΑΣ      
2010-           ΛΑΚΩΝΙΑΣ                    -               Δ. ΣΠΑΡΤΗΣ  

                           Πηγές:


5. "Δήμος Πελλάνας" ...τέλος!

Τα μάθατε τα νέα με το "Πρόγραμμα Καλλικράτης";

"Δήμος Πελλάνας" ...τέλος!

Αχ, πάει κι αυτό ...έγινε!!

 Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις ο δήμος μας θα καταργηθεί και θα ενσωματωθεί στο Δήμο Σπάρτης (στον οποίο ενσωματώνονται και αρκετοί άλλοι δήμοι: Οινούντος, Μυστρά, Θεραπνών, Φάριδος, καθώς και η κοινότητα Καρυών).
 Η σελίδα, δεξιά, που αναφέρεται σε όλο το νομό Λακωνίας, προέρχεται από το σχετικό επίσημο έγγραφο.
(για μεγέθυνση, κάνετε κλικ επάνω στο έγγραφο)

Ως εδώ ήτανε, λοιπόν!  Θα γίνουμε ...τέως!!!

6. Η περιοχή μας στο Google earth.

 Μεγάλη υπόθεση το πρόγραμμα Google earth, ομολογουμένως...
 Ποιος θα το περίμενε, λίγο καιρό πριν, ότι θα μπορούσαμε να βλέπουμε τόσο άνετα και εύκολα δορυφορικές φωτογραφίες από οποιοδήποτε μέρος της Γης! 'Ετσι, λοιπόν, έχει καθένας-μας τη δυνατότητα να δει το σπίτι του αλλά και τα χωράφια του στον κάμπο μας. Αν επιλέξεις από την επιλογή Εργαλεία > Χάρακας, θα έχεις τη δυνατότητα να μετρήσεις αποστάσεις από το ένα μέρος στο άλλο ή να μετρήσεις το μήκος ενός χωραφιού σου κλπ. Αν, τώρα, μεταβείς π.χ. στις συντεταγμένες 36ο 57΄11.51΄΄Β και 22ο 20΄58.10΄΄Ε, θα δεις την κορυφή της "πυραμίδας" του Ταϋγέτου (στο σημείο αυτό δείχνει ως υψόμετρο τα 2.358 μ.).
 Αν, επιπλέον, χρησιμοποιήσεις και τα εργαλεία (την μπάρα με τα βελάκια + και -) που έχει επάνω δεξιά στην οθόνη, τα οποία στρέφουν την εικόνα από το κάθετο επίπεδο στο οριζόντιο, τότε μπορείς να δεις μια πιστή τρισδιάστατη αναπαράσταση της περιοχής που έχεις επιλέξει.
Είναι εκπληκτικό το ότι μπορείς να δεις για παράδειγμα τον Ταΰγετο ή τον Πάρνωνα ανάγλυφους στην οθόνη και να μην έχουν καθόλου διαφορά στην ανατομία τους από ό,τι τους βλέπουμε εμείς καθημερινά, δεξιά και αριστερά, απέναντι από το χωριό μας! Εάν, όμως, διαλέξεις να δεις την περιοχή από υψηλότερο υψόμετρο, θα μπορέσεις να δεις μια γενικότερη άποψη της περιοχής μας σε σχέση με τα παράλια της Πελοποννήσου!  (..για μεγέθυνση, κάνετε κλικ επάνω στις εικόνες μας)
 Επίσης, αν μεταβείς λίγο πιο βόρεια, προς τη Μεγαλόπολη, θα μπορέσεις να δεις την αρχή της νέας οδού [αν δεν κάνω λάθος είναι οι συντεταγμένες: 37ο 21΄31.65΄΄Β, 22ο 08΄17.15΄΄Ε] που θα περάσει από τον κάμπο μας (οι φωτογραφίες εκεί, όμως, δεν είναι πρόσφατες, είναι λίγα χρόνια παλαιότερες): ξεκινάει ως διασταύρωση από την οδό Τρίπολης-Καλαμάτας, ασφαλτοστρωμένη, ενώ το νεότερο άκρο της είναι ακόμα στο στάδιο της χωματουργικής επεξεργασίας.
 Και, βέβαια, οι δυνατότητες αυτού του προγράμματος δεν σταματούν μόνον εδώ... Τι να πούμε για το τι μπορείς να δεις γενικότερα πάνω στη Γη (π.χ. τα ναυάγια ή τις τρισδιάστατες εικόνες μέσα σε μεγαλουπόλεις, όπου είναι σαν να βαδίζεις κανονικά στους δρόμους τους), αλλά και στο διάστημα (αστερισμούς, γαλαξίες κλπ., όπως και την πλήρη απεικόνιση της επιφάνειας της Σελήνης ή του Άρη).

7. Η Πελλάνα ...άνωθεν.

Πώς σας φαίνεται, λοιπόν, αυτή η φωτογραφία;
Περίεργη γωνία λήψης, έτσι... Πώς φωτογραφήθηκε;
...από έναν αιωροπτεριστή, τον Θόδωρο, ο οποίος ενθουσιάστηκε, όπως λέει, από την ομορφιά της περιοχής μεταξύ Πελλάνας και Παρδαλιού και δημοσίευσε στο ίντερνετ 10 συνολικά φωτογραφίες!!!
 Για να τις δείτε όλες, θα πρέπει απλώς να μεταβείτε στη σχετική ιστοσελίδα κάνοντας κλικ εδώ.
Τον ευχαριστούμε, λοιπόν, ως πατριώτες, για τον κόπο που έκανε, αλλά και για τα καλά λόγια που λέει εκεί για την περιοχή μας...

8. "1/Θέσιον Δημ. Σχολείον Πελλάνας".

 Μεγάλη υπόθεση το δημοτικό σχολείο στα χωριά της Ελλάδας ...ειδικά στα παλαιότερα χρόνια.
 Σε κάθε άκρη της, σε κάθε γωνιά της, υπήρχε κι ένα σχολείο του δήμου - αυτό σημαίνει δημοτικό - που μόρφωνε τα ελληνόπουλα, παρέχοντάς τους, τυπικά τουλάχιστον, ίσες ευκαιρίες με τα παιδιά των πόλεων. Τους έδινε την ευκαιρία να αποκτήσουν δωρεάν την βασική τους μόρφωση, ώστε να μπορούν έπειτα, κάποια από αυτά, να προσπαθήσουν να βελτιώσουν το μορφωτικό τους επίπεδο, πηγαίνοντας στα επόμενα στάδια της εκπαίδευσης. Τα επόμενα στάδια δεν ήταν εύκολο πράγμα, όπως σήμερα. Τα παιδιά της Πελλάνας έπρεπε, πολύ παλαιότερα, να μεταβούν στο, λεγόμενο τότε, ημιγυμνάσιο του γειτονικού Καστορείου (κανονικός δρόμος δεν υπήρχε, ούτε λεωφορείο) για σπουδές δύο χρόνων, ενώ έπειτα έπρεπε να μεταβούν στο γυμνάσιο της Σπάρτης για τα υπόλοιπα χρόνια, αν περνούσαν τις εξετάσεις... Και, βέβαια, η πορεία για το πανεπιστήμιο γινόταν ακόμη πιο δύσβατη εκείνα τα χρόνια... Αργότερα, τα πράγματα, όπως ξέρουμε, βελτιώθηκαν σιγά σιγά, ήδη από τη δεκαετία του '70, και αρκετά σημαντικά ως τις μέρες μας.
 Έσφυζε από ζωή κάποτε το Δημοτικό Σχολείο μας!! Στο προαύλιό του [οι παλαιοί έλεγαν εκείνο τον χώρο: η λάκ(κ)α], όλοι μας κάποτε, παίξαμε ανέμελα, γελάσαμε, μαλώσαμε, φωνάξαμε, τσιρίξαμε, κάναμε γυμναστικές επιδείξεις, αλλά και συμμετείχαμε στις εθνικές εορτές, που γίνονταν κυρίως στο υπόστεγό του... Τρέξαμε γύρω γύρω από τις ακακίες του, παίξαμε τα μήλα και άλλα ομαδικά παιχνίδια, παίξαμε ποδόσφαιρο ...ώρες ατέλειωτες, πηδήξαμε στο σκάμμα του και ήπιαμε νερό από τις βρύσες του...
 Το τι μαθαίναμε στις αίθουσές του δεν το πολυ-θυμόμαστε τώρα πια, αλλά θυμόμαστε - εμείς οι παλαιότεροι - ακόμη καλά εκείνη την απειλή ...της βέργας, όπως και αυτή την εκ των υστέρων αίσθηση πόνου στις κοκκινισμένες παλάμες μας!! Εκείνα τα κρεμασμένα χαρτόνια που μας μάθαιναν την αλφαβήτα με ζωγραφιές ζώων ή αντικειμένων που είχαν το αντίστοιχο αρχικό γράμμα. Εκείνους τους χάρτες, γεωγραφικούς και πολιτικούς της Ελλάδας, αλλά και τους πίνακες με τους ήρωες της Επανάστασης. Τις βιβλιοθήκες με τα βαλσαμωμένα πουλιά και ζώα επάνω τους μέσα στο γραφείο του διευθυντή και δίπλα την φωτογραφία εκείνου του δασκάλου, του κ. Εγγλέζη, που σκοτώθηκε πολεμώντας στο αλβανικό μέτωπο... Μετά από αυτόν τοποθετήθηκαν ως δάσκαλοι στο σχολείο μας ο κ. Πολυμενάκος, με καταγωγή από τις Κολλίνες της Αρκαδίας, μαζί με την σύζυγό του.
 Τον θυμόσαστε, αλήθεια, τον συμπατριώτη δάσκαλό μας, τον κ. Κώστα Παπαδόπουλο, με την γυναίκα του, την κα Ασπασία, εκεί στο σχολείο μας κατά τις δεκαετίες του '60, '70 και '80; Εκείνες τις ανεπανάληπτες, τις μοναδικές ...ατάκες του τις θυμόσαστε, όταν κάναμε κάποια ζημιά ή δε διαβάζαμε ή όταν για οποιοδήποτε άλλο λόγο τον στενοχωρούσαμε; Τις θυμόμαστε..., γιατί ακόμα τις αναπολούμε, όταν βρισκόμαστε, εμείς τα αγόρια ειδικά, κάπου όλοι μαζί στο χωριό, και ειδικά στα καφενεία, και γελάμε νοσταλγικά για εκείνα τα χρόνια... Και το κυρίαρχο γεγονός της κάθε χρονιάς ποιο ήταν βέβαια;; Μα, φυσικά, αν θα περάσει ...ο κ. Επιθεωρητής!! Έτσι δεν είναι;
 Θυμάμαι, όμως, που μια χρονιά ο δάσκαλος αυτός έβαλε μερικούς από εμάς τα αγόρια να κατεβάσουμε την ταμπέλα του σχολείου "3/ΘΕΣΙΟΝ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΠΕΛΛΑΝΗΣ" και να διορθώσουμε την κατάληξη, ώστε να γίνει στη δημοτική: ΠΕΛΛΑΝΑΣ. Αργότερα, όμως, κάποια άλλη χρονιά, την κατεβάσαμε πάλι, για να την διορθώσουμε σε ...2/ΘΕΣΙΟΝ. Έτσι, εκείνη η τελευταία αίθουσα δεξιά, που ανέβαινες με εκείνη την στενή σκάλα, σταμάτησε ξαφνικά να λειτουργεί και ...ερήμωσε, έγινε γραφείο ή αποθήκη. (Θυμάμαι που ένα πρωινό, ενώ κάναμε προσευχή, ξαφνικά πετάχτηκε ...μια κότα από εκεί μέσα κακαρίζοντας δυνατά και έτρεξε πετώντας αεροπλανικώς προς το προαύλιο! Τι είχε γίνει;;; Η δασκάλα είχε παρακαλέσει μια μαθήτρια να φέρει μια κότα της στην αίθουσα, για να μας κάνει το αντίστοιχο μάθημα της ζωολογίας!) Τότε, βέβαια, δεν καταλαβαίναμε τα σημάδια που εμφανίζονταν για το μέλλον του σχολείου μας. Το κακό, όμως, δεν σταμάτησε εκεί, αφού αργότερα, μετά από εμάς, έγινε αναπότρεπτα ...1/ΘΕΣΙΟΝ, ενώ πιο πρόσφατα, όπως όλοι καλά ξέρετε, έκλεισε οριστικά...
 Περνάς, όμως, εκεί από απέξω και το βλέπεις να καμαρώνει, παρ' όλα τα χρόνια του, οι ακακίες παραμένουν αγέρωχες στη μεγάλη του αυλή, όπως και οι ευκάλυπτοι, και έχεις την αίσθηση ότι τίποτε δεν χάθηκε ακόμη, σαν να είναι έτοιμο το σχολείο να ξαναλειτουργήσει κάποτε... Αλλά και όταν μπαίνουμε μέσα στις αίθουσες του κάθε τόσο, όταν πρόκειται να ψηφίσουμε ..βέβαια, και βλέπουμε τους μαυροπίνακες ή τα χαρτόνια, που λέγαμε, να κρέμονται ακόμα εκεί στον τοίχο ή θυμόμαστε εκείνες τις ξυλόσομπες που μας ζέσταιναν κάποτε εκεί μέσα ή εκείνον τον μικρό κήπο με τα λουλούδια, έξω από τα παράθυρα, που τα κορίτσια είχαν την ευθύνη να τον καλλιεργούν ή βλέπουμε απέξω εκείνο τον στύλο, όπου κάναμε την έπαρση της σημαίας... Ξέρουμε, πάντως, ότι δεν είμαστε μόνον εμείς, ότι το ίδιο έχει συμβεί πλέον με το δημοτικό ...σχεδόν σε κάθε μικρό ελληνικό χωριό.

9. Ενθύμιον Δημοτικού Σχολείου Πελλάνης...

Άνοιξαν τα σχολεία κι εφέτος... Καλή σχολική χρονιά! Καλή πρόοδο, σε όλα τα παιδιά... Χρόνια πολλά και καλότυχα!


 Παλαιά φωτογραφία (γύρω στο 1940;) με 80 μαθητές /τριες του Δημοτικού Σχολείου Πελλάνης.
Μεταξύ άλλων διακρίνεται και ο παπα-Αντώνης Παπαδόπουλος.

3/θέσιον Δημοτικόν Σχολείον Πελλάνης 1968-69, με 70 μαθητές /τριες, 
και την κα Αθανασία, την κα Ασπασία και τον σύζυγό της κο Κώστα Παπαδόπουλο.

3/θέσιον Δημοτικόν Σχολείον Πελλάνης 1971-72, με την κα Ασπασία.


3/θέσιον Δημοτικόν Σχολείον Πελλάνης 1971-72, με την κα Αθανασία.

Και τις 2 ανωτέρω φωτογραφίες του '72 μας τις έστειλαν από facebook με e-mail.
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+                                                                                      +
+                                                                                      +
+                Θέση για την 3η φωτογραφία (?)                   +
+                                                                                      +
+                                                                                      +
+                                                                                      +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Λογικά, δεν θα πρέπει να υπάρχει και μία φωτογραφία με τα υπόλοιπα 23 παιδιά μαζί με τον κο Κώστα?
Αναμένουμε, αν ισχύει, εδώ την συνδρομή σας...
 Αλλά και κάθε άλλη σχετική φωτογραφία, αν υπάρχει σε άλμπουμ ή στο αρχείο σας.

1/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Πελλάνας 2000+, με 0 μαθητές /τριες...

10. Τα καφενεία-παντοπωλεία [και οι ταβέρνες] της Πελλάνας.

 Μία ήταν η δυνατότητα ψυχαγωγίας στο χωριό μας και λίγο πολύ μία παραμένει... Το καφενείο! Το καφενείο, όμως, που λίγο πολύ, συνήθως, ήταν συνάμα και παντοπωλείο, και κάποιες φορές και λίγο κρασοπουλειό. Έχουνε μείνει ελάχιστα, βέβαια, σήμερα καφενεία-παντοπωλεία σε σύγκριση με το τι υπήρχε παλαιότερα. Ή μήπως δεν τα θυμόσαστε καλά; Για να δούμε, λοιπόν, τι υπήρχε παλιά και τι απέμεινε σήμερα...
 Ξεκινάμε την διαδρομή μας στον τόπο, αλλά και στον χρόνο, με αφετηρία την Άσπρη Βρύση, όπου υπάρχουν ακόμα τα μαγαζιά, που ξεκίνησαν ως καφενεία-παντοπωλεία, τόσο του Χρήστου Ηλ. Σιγαλού όσο και του Γιώργη και της Γιαννούλας Μόρφη (παλαιότερα το είχε ο πατέρας της, ο Νίκος Μπακής). Επιπλέον, όμως, υπήρχαν παλαιότερα στο χώρο αυτό για κάποιο διάστημα και οι ταβέρνες, οινομαγειρεία, του Παναγιώτη Μιχαλόπουλου (Ποτάκια), εκεί δίπλα από του Χρ. Σιγαλού, του Θανάση Ρασσιά (Καραθάνου), εκεί στον πύργο τον Ρασσέικο, καθώς και ένα μαγαζί στου Αγησίλαου Γκουζούλη τον μπαξέ, στα νότια, στον Βιρό, που το διαχειριζόταν ο Γιάννης Φιλιππόπουλος (Φασαρίας). Περιστασιακά, μόνο κατά το πανηγύρι του χωριού, άνοιγε ταβέρνα και ο Σπύρος Δήμος (εκεί που είναι σήμερα ο φούρνος που έχει ο γιος του, Γιάννης Δήμος). Λίγο πιο ανατολικά από εκεί ανηφορίζοντας, δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, υπήρχε παλαιότερα η ταβέρνα του Κωνσταντίνου Μιχαλόπουλου (Κούσκουλα), όπου πήγαιναν κυρίως για να φάνε τα  περίφημα, γνωστά για το πολύ μεγάλο τους μέγεθος, γιαπράκια του. Απέναντι στο δρόμο ήταν και το κρασοπουλειό του Ηλία Μιχαλόπουλου, ενώ λίγο πιο πάνω (εκεί που ήταν το χάνι, κάτω από την πλαγιά του Παλαιόκαστρου) υπήρχε και η ταβέρνα του Δημήτρη Μιχαλόπουλου (Τσέκερη).
 Οινομαγειρείο ήταν, καθώς ανεβαίνουμε την απότομη ανηφόρα από την Άσπρη Βρύση, και το μαγαζί του Γιώργη Σμυρνιού που λειτουργούσε μέχρι πριν μερικά χρόνια στα αριστερά του δρόμου. Στρίβοντας τώρα αριστερά στην διασταύρωση της ανηφόρας φτάνουμε στην κεντρική πλατεία, όπου υπάρχει το καφενείο-παντοπωλείο του Παύλου Φίλ. Φιλιππόπουλου αλλά και το νεότερο του Δημήτρη Φραγκ. Μαλλιαρού, που ξεκίνησε ως σουβλατζίδικο κυρίως, ενώ απέναντι από του Παύλου λειτουργούσε μέχρι πριν μερικά χρόνια και το παραδοσιακό καφενείο-παντοπωλείο του Μήτσου Μαχαίρα.
 Προχωρώντας έπειτα προς τα πάνω φθάνουμε στον πύργο του Γκουζούλη, απέναντι από τον οποίο υπήρχαν παλαιότερα το καφενείο-παντοπωλείο του Γιάννη (Παπα)Ζήτη και λίγο πιο πέρα, δίπλα στον πύργο το κρασοπουλειό του Κώστα Μιχαλόπουλου (Κουφοκώτσου). Έπειτα ανεβαίνουμε στην πλατεία, όπου υπήρχε παλαιότερα, προς νότον,  και λειτούργησε για κάποιο διάστημα το καφενείο του Μήτρου Αδάμη (που το νοίκιαζε στον Ντίνο Σιγαλό και τον Μενέλαο Αδάμη). Απέναντι από αυτό στην πλατεία, προς βορράν, μπροστά από την σημερινή στάση του λεωφορείου, υπήρχε ακόμη πιο παλαιά το καφενείο του Καράγιαννη. Κατόπιν πηγαίνουμε δίπλα, στο Δημοτικό Σχολείο, ακριβώς πιο πάνω από το οποίο υπήρχε παλαιότερα το παντοπωλείο του Μήτσου Σιγαλού (Παπαμήτσου), ενώ για λίγο διάστημα είχε ανοίξει μαγαζί πιο πρόσφατα και ο Θανάσης Ρασσιάς, δίπλα από το Πνευματικό Κέντρο.
 Λίγο παραπάνω τώρα, ακριβώς πίσω από την εκκλησία των Αγίων Κων/νου και Ελένης, υπήρχαν παλαιότερα το καφενείο του  Κώστα Σιγαλού (της Κουτσής) και στην συνέχεια δίπλα και βόρεια από αυτό η ταβέρνα του Γιώργη Φιλιππόπουλου (γερο-Φασαρία), ενώ ακόμη πιο ψηλότερα από εκεί, προς βορράν, υπήρχε παλαιότερα και το παντοπωλείο του Παναγή Μίχου. Τέλος, στρίβοντας στον δρόμο δυτικά της εκκλησίας, λίγα μέτρα πιο εκεί, λειτουργούσε μέχρι πριν μερικά χρόνια και το καφενείο-παντοπωλείο του Αντώνη Βαρούτσου, έπειτα λίγο πιο πάνω από το δρόμο, προς βορράν, ήταν παλαιότερα το καφενείο του Ηλία Βαρούτσου (συζ. της Γιαννουλίτσας), ενώ ακόμα πιο πέρα, στο τέλος του ίδιου δρόμου, υπήρχε παλαιότερα το παντοπωλείο του Ηλία Χρ. Σιγαλού, ενώ απέναντί του ήταν το καφενείο-παντοπωλείο των Νίκου και Δημήτρη Μπακή. Επιπλέον, θα πρέπει να προστεθεί και το κρασοπουλειό του Κωνσταντίνου Πρινοκοκκά που υπήρχε παλαιότερα στην δυτική άκρη του χωριού, λίγα μέτρα πιο πάνω από την στροφή του δρόμου (εκεί που είναι σήμερα το σπίτι του Δημ. Κυριακόπουλου).
 Από τα 27 μαγαζιά που απαριθμήσαμε, σήμερα υπάρχουν μόνον 4 καφενεία (το ένα είναι και σουβλατζίδικο), αλλά και 1 φούρνος...

11. Ο κάμπος μας και τα αγρωνύμιά του.

 Ο κάμπος του χωριού μας με τις πολλές ελιές και τα χωράφια του είναι ο τόπος στον οποίο δούλεψαν και μόχθησαν αλλά και από τον οποίο τράφηκαν ...γενιές και γενιές ανθρώπων.
 Παλαιότερα καλλιεργείτο συστηματικά από τους χωρικούς, αν και δεν είχαν τα μέσα και τις ευκολίες που έχουμε εμείς σήμερα χάρη στην τεχνολογία, γιατί εξαρτιόνταν άμεσα από αυτόν και τα προϊόντα του. Οι χωρικοί απασχολούνταν με τα χωράφια όλη την ημέρα και ιδιαίτερα με τον κήπο τους. Βασικά προϊόντα του κάμπου ήταν οι ελιές (τα τρία ελαιοτριβεία δούλευαν ως αργά την νύχτα, με τις σειρήνες τους να ακούγονται κάθε τόσο...), το κρασί από τα τόσα αμπέλια που υπήρχαν, αλλά και το σιτάρι και το καλαμπόκι.
 Σήμερα ο κάμπος μας έχει λίγο πολύ παραμεληθεί, κανείς σχεδόν δεν καθαρίζει πλέον τα βάτα και τα άλλα ζιζάνια στα σύνορα των χωραφιών του, ούτε ανοίγει κάθε τόσο τις γράνες γύρω από τα χωράφια του (πράγμα απαραίτητο για να στραγγίζουν τα νερά από αυτά, ώστε να αποδίδουν καλύτερα αλλά και να ανακουφίσουν τις ρίζες των ελιών από την πολύ υγρασία). Παλαιότερα τις γράνες τις άνοιγαν με τις τσάπες και με τα ίδια τους τα  χέρια, αλλά σήμερα ποιος θα δώσει λεφτά με την ώρα στον χειριστή του εκσκαπτικού μηχανήματος για να κάνει το ίδιο; Τουλάχιστον το όργωμα γίνεται πλέον με τα τρακτέρ[ια], ενώ παλαιότερα το ζευγάρι με τα ζώα ήταν σίγουρα δύσκολη υπόθεση για τον κάθε χωρικό... Το ίδιο θα λέγαμε για το θέρισμα (με τα δρεπάνια μες στον καυτό ήλιο και τις οχιές που καραδοκούσαν ενοχλημένες) αλλά και για το αλώνισμα (τόσα αλώνια είχε το χωριό, που σήμερα στέκονται χορταριασμένα πλέον και ανενεργά). Αλλά και με το πότισμα πλέον οι συνθήκες είναι καλύτερες ασφαλώς (τον νεροφόρο τον θυμόσαστε παλιά που μας ενημέρωνε για το ποιος έχει σειρά να ποτίσει;), αφού υπάρχει αυτό το οργανωμένο δίκτυο με τους σωλήνες νερού που το μεταφέρουν από την νέα δεξαμενή προς τα κτήματα.  {για μεγέθυνση, κάνετε κλικ επάνω στην φωτογραφία}
 Είπα, λοιπόν, να περιγράψω λιγάκι τα χωράφια μας στον κάμπο του χωριού μας, να καταλογογραφήσω τα αγρωνύμια, δηλαδή τα τοπωνύμια, τις ονομασίες των αγρών κατά περιοχή... 
 Ξεκινώντας από βορειο-ανατολικά λίγο πιο κάτω από το Κεφαλόβρυσο (δεν φαίνεται στον χάρτη - με εκείνο το ωραίο παλαιό γεφύρι στον δρόμο προς τις Κολλίνες) έχουμε ως βασικά σημεία αναφοράς τον Βλατζίκο, τον Παλιουργιά και την Μούσγα (όπου υπάρχει μικρή πηγή νερού), μετά την Πελεκητή, την Τρουπόρραχη και το Παλιόκαστρο. Πιο ανατολικά έχουμε την Μαυρογή, τον Αη-Προκόπη και κατόπιν φθάνουμε στον ποταμό Ευρώτα, ενώ επάνω στο όρος Πάρνωνα είναι τα Μπιστολέϊκα.
 Μπροστά τώρα από την Άσπρη Βρύση (όπως τρέχει το νερό του Βιρού), είναι τα Βαρικά, πιο δυτικά τα Ρασσέϊκα, ενώ πιο ανατολικά τα Χατζέϊκα. Μετά βγαίνουμε προς τα Παλιάλωνα, τα Ψίλιθρα και την Ψιλιθρόρραχη, πιο κάτω στα Πορόγια και στο Κουβέλι (με την πηγή νερού δίπλα στον Βιρό) που μας οδηγεί πάλι προς τον Ευρώτα και το παρακείμενο λόφο του Μουσουλόγλι. Πιο νότια είναι ο Αη-Γιάννης και πιο κάτω ο Κατσιούρας, το Ξεροκάμπι και του Μπαριαμή.
 Μπροστά στο χωριό, πιο δυτικά από τα προηγούμενα και ακριβώς νότια, είναι τα Καραγιαννέϊκα, μετά ο Βρυκόνακας, κάτω από το κοιμητήριο, κατόπιν (μετά τον χείμαρρο Ξερίλα) είναι οι μικροί συνοικισμοί Σιγαλέϊκα και Κυριακοπουλέϊκα, ενώ έπειτα τα Βαρικά (με τις δύο πηγές, την Πλατάνα και το Λευκάκι), η Μουρίτσα, το Βαγενόρρεμα και οι Ράχες.
 Πιο δυτικά από το κοιμητήριο, στην πλαγιά του λόφου, είναι η Αγριλιά, πιο κάτω και πιο κοντά προς στο χωριό το Πηγαδάκι (με το λίγο νερό που τρέχει εκεί), ενώ ακόμα πιο δυτικά τα Μαραθοβούνια και κατόπιν η Χελιωτόρραχη, οι Γράνες, τα Βαθιά και τα Πεζούλια.
 Μέσα στο χωριό, τώρα, δεν ξέρω αν είναι επίσημες οι ονομασίες ή απλώς περιπαικτικές, αλλά γνωρίζω ότι το δυτικό μέρος του το λέγανε Ασφάκα, ενώ από τον Άγιο Κων/νο και ανατολικά το λέγανε Βρομολυγιά! Πίσω από το χωριό, τέλος, είναι το Μεγαδέντρο, απ' όπου αγναντεύεις όλο τον κάμπο, ενώ πιο βόρεια τα Ραβαρέϊκα και τα Καλαρεμέϊκα πηγαίνοντας προς το ξωκλήσι της Ανάληψης{για μεγέθυνση, κάνετε κλικ επάνω στον χάρτη}

12. Οι πύργοι [..και άλλα σπίτια] της Πελλάνας.

 Δύο είναι τα σπίτια-πύργοι στο χωριό μας. Οι πύργοι αυτοί έχουν την δική τους ιστορία, καθώς στέκονται αγέρωχοι στο πέρασμα των χρόνων και διασώζουν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, παλαιοτέρων εποχών, που προέρχεται από την ευρύτερη περιοχή της Λακωνίας. Ευτυχώς, πρόσφατα οι ιδιοκτήτες τους φρόντισαν και έκαναν τις απαραίτητες ενέργειες επιδιόρθωσης και συντήρησης αυτών των ιδιαίτερων κτηρίων, που δίνουν ένα διαφορετικό χρώμα στην συνολική εικόνα του χωριού μας.
{για μεγέθυνση, κάνετε κλικ επάνω στις φωτογραφίες}
  Ο ένας βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και είναι ο πύργος του Γκουζούλη (αριστερά), της γνωστής παλαιάς οικογένειας μεγαλο-κτηματιών που προέρχεται από το Γεωργίτσι. Στην νοτιο-ανατολική γωνία του πολυόροφου αυτού πύργου παρατηρούμε ότι υπάρχει μια κυλινδρική προεξοχή με πολεμότρυπες, που μας θυμίζει έντονα τους πύργους της Μάνης.
 Ο άλλος είναι ο πύργος του Ρασσιά (αριστερά κάτω), βρίσκεται στην Άσπρη Βρύση και είναι και αυτός πολυόροφος. Έχω ακούσει ότι στα θεμέλιά του είχαν μπήξει χονδρούς κορμούς από ειδικό ξύλο που δεν σαπίζει, νομίζω μαόνι, για να σταθεροποιηθεί το κτίσμα, επειδή το χώμα εκεί είναι λασπώδες λόγω της παρακείμενης πηγής της Άσπρης Βρύσης (με την ίδια τεχνική άλλωστε είχαν γίνει παλαιότερα και τα θεμέλια των σπιτιών στην Βενετία).
------ . ------   
Συμπληρωματικά, θα θέλαμε εδώ να αναφερθούμε και σε κάποια νεότερα σπίτια που ξεχωρίζουν ιδιαίτερα στο χωριό μας.
 Ένα από αυτά βρίσκεται στα δυτικά του χωριού, είναι το λευκό σπίτι του Δημήτρη Σιγαλού, χτισμένο στην δεκαετία του '50 σε μοντέρνα γραμμή, δικής του μάλιστα έμπνευσης, που δεν συνάδει όμως με τα υπόλοιπα παραδοσιακά σπίτια του χωριού.
 Στα ανατολικά του χωριού τώρα, στα Καμπερέϊκα, βρίσκονται  τα σπίτια της ..."πέτρινης γειτονιάς", όπως την αποκαλώ τελευταία, αφού τόσο το σπίτι που έχτισε πρόσφατα εκεί ο γιος του Θεοφάνη Μιχαλόπουλου όσο και τα απέναντι σπίτια στο οικόπεδο του Καμπέρη έχουν παραδοσιακή γραμμή με διακοσμητική πέτρα και δίνουν μια πολύ εντυπωσιακή εικόνα.
 Υπάρχουν, βέβαια, και κάποια άλλα σπίτια στο χωριό μας που έχουν επιμελημένη εμφάνιση, αλλά δεν γίνεται εδώ να αναφερθούμε εκτενέστερα...

13. Με αφορμή την 70η επέτειο του ΟΧΙ...

Εφέτος, 2010, συμπληρώνονται 70 χρόνια από την επέτειο του ΟΧΙ το 1940... 
 Για μια ακόμη φορά μέσα στον 20ο αιώνα η Ευρώπη είχε διχαστεί τότε σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, αλλά κατ' επέκταση και όλος ο υπόλοιπος πλανήτης! Γι' αυτό και ο πόλεμος που ξέσπασε τελικά αποκαλέστηκε 2ος Παγκόσμιος...
 Η άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη, και ειδικά του Χίτλερ στην γερμανική εξουσία, δεν θα είχε επιτευχθεί τόσο γρήγορα χωρίς την παρουσία του αντίπαλου δέους, του κομμουνισμού, που είχε  εφαρμοστεί στην Ρωσία ήδη από τα τέλη του 1ου Παγκοσμίου πολέμου με τον Λένιν και συνεχιζόταν τώρα με τον Στάλιν. Όταν, λοιπόν, το 1939 ξέσπασε ο 2ος Παγκόσμιος πόλεμος, οι χώρες της Ευρώπης έπρεπε, θέλοντας και μη, να διαλέξουν στρατόπεδο...
 Κάποια στιγμή ο πόλεμος που ξεκίνησε στον βορρά έφθασε και πιο νότια και άγγιξε τα σύνορα της πατρίδας μας. Μετά την ηρωική αντίσταση και νίκη του στρατού μας εναντίον της ιταλικής επέλασης του Μουσολίνι επάνω εκεί στα αλβανικά βουνά, ακολούθησε η κάμψη από την ταυτόχρονη γερμανική επίθεση τόσο από το γιουγκοσλαβικό όσο και από το βουλγαρικό έδαφος και στην συνέχεια η άδοξη υποχώρηση του στρατού μας αλλά και η επώδυνη Κατοχή...
 Όλοι εμείς οι λίγο μεγαλύτεροι ακούγαμε ως παιδιά από τους γονείς και τους παππούδες μας για εκείνη την μαύρη Κατοχή και προσπαθούσαμε να καταλάβουμε, όσο γινόταν, τι ακριβώς επώδυνα βιώματα ανασφάλειας, πείνας, καχυποψίας, φοβίας κλπ. κουβαλούσαν από εκείνη την εποχή. Η αυταρχική συμπεριφορά των Γερμανών, που είχαν πάρει πολύ στα σοβαρά και προσωπολατρικά τον Φύρερ τους, και λιγότερο των Ιταλών, που δεν φαίνονταν να σκοτίζονται και πολύ για τον Ντούτσε τους, είχε στα μέρη μας ως αντίπαλο δέος την ελληνική Αντίσταση επάνω στον Ταΰγετο.
 Μας έλεγαν οι παλαιότεροι διάφορες ιστορίες από τις συγκρούσεις αυτών των αντιπάλων, όπως για τα τροχιοδεικτικά βλήματα που ξεκινούσαν από το γερμανικό στρατόπεδο στην Σελλασία, περνούσαν πάνω από ολόκληρο τον κάμπο μας και έπεφταν επάνω στον Ταΰγετο εναντίον των ανταρτών... Για μια άλλη φορά που άρχισαν, πάλι από την Σελλασία, να κανονιοβολούν την Πελλάνα, ενώ ο κόσμος έτρεχε να κρυφτεί στους λόγγους και στα ρουμάνια πίσω από τον λόφο της, αλλά ευτυχώς σταμάτησαν σύντομα... (Για τον δάσκαλο εκείνο που εργαζόταν στο δημοτικό σχολείο της Πελλάνας αλλά σκοτώθηκε πολεμώντας στο αλβανικό μέτωπο έχουμε αναφερθεί και στο 4.8 άρθρο μας.) Για κάποια ημέρα που άκουγαν ολημερίς τις γερμανικές εφοδιοπομπές με αεροπλάνα να περνούν με απίστευτο θόρυβο πάνω από τον κάμπο μας και να κατευθύνονται προς την Αφρική για τον πόλεμο που διεξαγόταν εκεί... 
Για ένα γερμανικό μεταγωγικό αεροπλάνο Γιούνκερς, το οποίο μετά από κάποια αερομαχία που έγινε στο Ναύπλιο, Ιούλιο μήνα, επειδή δεν μπορούσε να επιστρέψει στο αεροδρόμιο λόγω έλλειψης καυσίμων, αναγκάστηκε να προσγειωθεί ανώμαλα στον Ευρώτα λίγο μετά το γεφύρι προς το Βιβάρι. Εκεί συνέτρεξε όλο το χωριό, για να δει για πρώτη φορά από κοντά ...αεροπλάνο! Οι δύο Γερμανοί αεροπόροι μετά από λίγο περιμαζεύτηκαν από τους δικούς τους που ήρθαν από την Σπάρτη και έφυγαν αφού έβαλαν πρώτα φωτιά στο αεροπλάνο. Τότε οι κάτοικοι έτρεξαν και έσβησαν την φωτιά και έπειτα άρχισαν ...να το διαλύουν: άλλοι έπαιρναν κομμάτια από λαμαρίνες αλουμινίου, άλλοι χρήσιμα μεταλλικά εξαρτήματα, άλλοι τα λάστιχα από τις ρόδες για να γίνουν σόλες για τα παπούτσια, ένας που ήξερε πήρε τον ασύρματο που υπήρχε στην ουρά του αεροπλάνου και τον χρησιμοποιούσε μετά ως ραδιόφωνο κλπ. Στο τέλος δεν έμεινε ...τίποτε από εκείνο το αεροπλάνο, γιατί μεταφέρθηκε από τους αδελφούς Γκλέκα τμηματικά όλο στο χωριό μας, όπου και σώζονται αρκετά κομμάτια του έως σήμερα σε διάφορα σπίτια!
 Μετά από την φτώχεια, την πείνα, τον θάνατο και την μιζέρια της Κατοχής τα πράγματα, δυστυχώς, έγιναν ακόμη πιο χειρότερα για την Ελλάδα... Ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες επανήλθε αμέσως η ειρήνη, στην Ελλάδα ακολούθησε ο επώδυνος εμφύλιος πόλεμος!! Δεν έφθαναν τα τόσα δεινά μας, έπρεπε τώρα να συνεχίσουμε την σφαγή μεταξύ μας, χωρισμένοι πάλι σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα... Λένε πως οι Άγγλοι μας ώθησαν κυρίως προς αυτό το κακό, για να αποφύγουν την πολεμική αποζημίωση που μας όφειλαν. Σημασία έχει, πάντως, ότι μόνοι μας κοιτάξαμε να ξεπεράσουμε σε αγριότητες τους τότε νεοβάρβαρους της Ευρώπης, αφήνοντας πληγές που διήρκεσαν δεκαετίες ολόκληρες, αφού ο διχασμός και τα πολιτικά μίση δεν έπαψαν ούτε μετά το τέλος του εμφυλίου... (κάτι ανάλογο συμβαίνει τώρα στην Σερβία, μετά τον εμφύλιο πόλεμο που έγινε εκεί πρόσφατα.) Όλα μας τα χρόνια, μέχρι και την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989, τουλάχιστον, θυμόμαστε λίγο πολύ, εμείς, ...τα παιδιά τους που παίζαμε ανυποψίαστα μαζί στο χωριό και πιστεύαμε πως δεν είχαμε τίποτα να χωρίσουμε πλέον, πόσο επώδυνα κληρονομήσαμε την ασίγαστη εχθρότητα δεξιών και αριστερών, που σιγόβραζε τότε στην ελληνική κοινωνία, λόγω ακριβώς των υπερβολών εκείνου του εμφυλίου πολέμου, που έκανε την Κατοχή να μοιάζει δευτερεύουσα υπόθεση!
 Ποιος θα το περίμενε, όμως, σε γενικότερη κλίμακα ότι μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου πολέμου η ...κοσμοκράτειρα Αγγλία θα έχανε την παντοδυναμία της και πως οι αποικίες της (όπως και αυτές της Γαλλίας, Ολλανδίας κλπ.) θα τολμούσαν να ζητήσουν ανεξαρτησία; Συνέβη, λοιπόν, και αυτό ως αποτέλεσμα αυτού του πολέμου, και έτσι η Ελλάδα με το "σχέδιο Μάρσαλ" πέρασε πλέον από την αγγλική στην αμερικανική δικαιοδοσία, ενώ οι βαλκάνιοι γείτονές μας, καθώς οι ανατολικο-ευρωπαίοι, πέρασαν στην ρωσική δικαιοδοσία, χωρίς καμία από αυτές τις δύο υπερδυνάμεις να μας ρωτήσει, βέβαια., για το νέο αυτό μοίρασμα που επέβαλαν στους συμμάχους τους...! Άρχιζε, έτσι, αμέσως ο καινούριος διχασμός της Ευρώπης, η εποχή του "ψυχρού πολέμου", που έχει λήξει φυσικά σήμερα, αλλά ο γνωστός διχασμός των ανθρώπων επανεμφανίστηκε σιγά σιγά με άλλες μορφές πια και σε ολόκληρο πλέον τον πλανήτη, με την Αμερική να επιτελεί καθήκοντα πλανητάρχη... Ζούμε μάλλον σε μια ...μεταβατική (ή μεσο/ψυχρο/-πολεμική;) εποχή!

14. Πελλάνα ...street view

Τελικά, το ειδικό αυτοκίνητο της Google πέρασε και από την περιοχή μας και απαθανάτισε τους βασικούς δρόμους και την γύρω θέα σε κάθε χωριό ... όλης της Ελλάδας! Είναι εκπληκτικό... Θα νόμιζε κανείς ότι η εν λόγω εταιρεία θα ενδιαφερόταν μόνο για τις μεγάλες πόλεις, αλλά όμως μας δίνει την δυνατότητα μέσα από την επιλογή street view να δούμε όχι μόνο εικόνες από τα χωριά μας αλλά και την πλήρη διαδρομή από το ένα χωριό στο άλλο...
Μια εύκολη εφαρμογή για να δείτε όλα αυτά είναι και η εξής: http://street-view.bg360.net/gr/



15. Αφιέρωμα: η Πελλάνα σήμερα...

Μέσα από μια σύντομη διαδρομή σε κάποιους από τους δρόμους του χωριού, 
καθώς και με μια πιο ευρύτερη, φευγαλέα, ματιά στην γύρω περιοχή
καταγράφονται ...χρώματα και σχήματα, εγείρονται ...μνήμες και συναισθήματα
για τον τόπο που αγαπήσαμε, ...για τα χώματα από τα οποία προήλθαμε...!


16. Πελλάνα: 1 ημέρα σαν 1 χρόνος... 


17. ...η Πελλάνα μας.


18. Το χωριό Παρδάλι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: