4.8. "1/Θέσιον Δημ. Σχολείον Πελλάνας".

  Μεγάλη υπόθεση το δημοτικό σχολείο στα χωριά της Ελλάδας ...ειδικά στα παλαιότερα χρόνια.

 Σε κάθε άκρη της, σε κάθε γωνιά της, υπήρχε κι ένα σχολείο του δήμου - αυτό σημαίνει δημοτικό - που μόρφωνε τα ελληνόπουλα, παρέχοντάς τους, τυπικά τουλάχιστον, ίσες ευκαιρίες με τα παιδιά των πόλεων. Τους έδινε την ευκαιρία να αποκτήσουν δωρεάν την βασική τους μόρφωση, ώστε να μπορούν έπειτα, κάποια από αυτά, να προσπαθήσουν να βελτιώσουν το μορφωτικό τους επίπεδο, πηγαίνοντας στα επόμενα στάδια της εκπαίδευσης. Τα επόμενα στάδια δεν ήταν εύκολο πράγμα, όπως σήμερα. Τα παιδιά της Πελλάνας έπρεπε, πολύ παλαιότερα, να μεταβούν στο, λεγόμενο τότε, ημιγυμνάσιο του γειτονικού Καστορείου (κανονικός δρόμος δεν υπήρχε, ούτε λεωφορείο) για σπουδές δύο χρόνων, ενώ έπειτα έπρεπε να μεταβούν στο γυμνάσιο της Σπάρτης για τα υπόλοιπα χρόνια, αν περνούσαν τις εξετάσεις... Και, βέβαια, η πορεία για το πανεπιστήμιο γινόταν ακόμη πιο δύσβατη εκείνα τα χρόνια... Αργότερα, τα πράγματα, όπως ξέρουμε, βελτιώθηκαν σιγά σιγά, ήδη από τη δεκαετία του '70, και αρκετά σημαντικά ως τις μέρες μας.

 Έσφυζε από ζωή κάποτε το Δημοτικό Σχολείο μας!! Στο προαύλιό του [οι παλαιοί έλεγαν εκείνο τον χώρο: η λάκ(κ)α], όλοι μας κάποτε, παίξαμε ανέμελα, γελάσαμε, μαλώσαμε, φωνάξαμε, τσιρίξαμε, κάναμε γυμναστικές επιδείξεις, αλλά και συμμετείχαμε στις εθνικές εορτές, που γίνονταν κυρίως στο υπόστεγό του... Τρέξαμε γύρω γύρω από τις ακακίες του, παίξαμε τα μήλα και άλλα ομαδικά παιχνίδια, παίξαμε ποδόσφαιρο ...ώρες ατέλειωτες, πηδήξαμε στο σκάμμα του και ήπιαμε νερό από τις βρύσες του...

 Το τι μαθαίναμε στις αίθουσές του δεν το πολυ-θυμόμαστε τώρα πια, αλλά θυμόμαστε - εμείς οι παλαιότεροι - ακόμη καλά εκείνη την απειλή ...της βέργας, όπως και αυτή την εκ των υστέρων αίσθηση πόνου στις κοκκινισμένες παλάμες μας!! Εκείνα τα κρεμασμένα χαρτόνια που μας μάθαιναν την αλφαβήτα με ζωγραφιές ζώων ή αντικειμένων που είχαν το αντίστοιχο αρχικό γράμμα. Εκείνους τους χάρτες, γεωγραφικούς και πολιτικούς της Ελλάδας, αλλά και τους πίνακες με τους ήρωες της Επανάστασης. Τις βιβλιοθήκες με τα βαλσαμωμένα πουλιά και ζώα επάνω τους μέσα στο γραφείο του διευθυντή και δίπλα την φωτογραφία εκείνου του δασκάλου, του κ. Εγγλέζη, που σκοτώθηκε πολεμώντας στο αλβανικό μέτωπο... Μετά από αυτόν τοποθετήθηκαν ως δάσκαλοι στο σχολείο μας ο κ. Πολυμενάκος, με καταγωγή από τις Κολλίνες της Αρκαδίας, μαζί με την σύζυγό του.

 Τον θυμόσαστε, αλήθεια, τον συμπατριώτη δάσκαλό μας, τον κ. Κώστα Παπαδόπουλο, με την γυναίκα του, την κα Ασπασία, εκεί στο σχολείο μας κατά τις δεκαετίες του '60, '70 και '80; Εκείνες τις ανεπανάληπτες, τις μοναδικές ...ατάκες του τις θυμόσαστε, όταν κάναμε κάποια ζημιά ή δε διαβάζαμε ή όταν για οποιοδήποτε άλλο λόγο τον στενοχωρούσαμε; Τις θυμόμαστε..., γιατί ακόμα τις αναπολούμε, όταν βρισκόμαστε, εμείς τα αγόρια ειδικά, κάπου όλοι μαζί στο χωριό, και ειδικά στα καφενεία, και γελάμε νοσταλγικά για εκείνα τα χρόνια... Και το κυρίαρχο γεγονός της κάθε χρονιάς ποιο ήταν βέβαια;; Μα, φυσικά, αν θα περάσει ...ο κ. Επιθεωρητής!! Έτσι δεν είναι;

 Θυμάμαι, όμως, που μια χρονιά ο δάσκαλος αυτός έβαλε μερικούς από εμάς τα αγόρια να κατεβάσουμε την ταμπέλα του σχολείου "3/ΘΕΣΙΟΝ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΠΕΛΛΑΝΗΣ" και να διορθώσουμε την κατάληξη, ώστε να γίνει στη δημοτική: ΠΕΛΛΑΝΑΣ. Αργότερα, όμως, κάποια άλλη χρονιά, την κατεβάσαμε πάλι, για να την διορθώσουμε σε ...2/ΘΕΣΙΟΝ. Έτσι, εκείνη η τελευταία αίθουσα δεξιά, που ανέβαινες με εκείνη την στενή σκάλα, σταμάτησε ξαφνικά να λειτουργεί και ...ερήμωσε, έγινε γραφείο ή αποθήκη. (Θυμάμαι που ένα πρωινό, ενώ κάναμε προσευχή, ξαφνικά πετάχτηκε ...μια κότα από εκεί μέσα κακαρίζοντας δυνατά και έτρεξε πετώντας αεροπλανικώς προς το προαύλιο! Τι είχε γίνει;;; Η δασκάλα είχε παρακαλέσει μια μαθήτρια να φέρει μια κότα της στην αίθουσα, για να μας κάνει το αντίστοιχο μάθημα της ζωολογίας!) Τότε, βέβαια, δεν καταλαβαίναμε τα σημάδια που εμφανίζονταν για το μέλλον του σχολείου μας. Το κακό, όμως, δεν σταμάτησε εκεί, αφού αργότερα, μετά από εμάς, έγινε αναπότρεπτα ...1/ΘΕΣΙΟΝ, ενώ πιο πρόσφατα, όπως όλοι καλά ξέρετε, έκλεισε οριστικά...

 Περνάς, όμως, εκεί από απέξω και το βλέπεις να καμαρώνει, παρ' όλα τα χρόνια του, οι ακακίες παραμένουν αγέρωχες στη μεγάλη του αυλή, όπως και οι ευκάλυπτοι, και έχεις την αίσθηση ότι τίποτε δεν χάθηκε ακόμη, σαν να είναι έτοιμο το σχολείο να ξαναλειτουργήσει κάποτε... Αλλά και όταν μπαίνουμε μέσα στις αίθουσες του κάθε τόσο, όταν πρόκειται να ψηφίσουμε ..βέβαια, και βλέπουμε τους μαυροπίνακες ή τα χαρτόνια, που λέγαμε, να κρέμονται ακόμα εκεί στον τοίχο ή θυμόμαστε εκείνες τις ξυλόσομπες που μας ζέσταιναν κάποτε εκεί μέσα ή εκείνον τον μικρό κήπο με τα λουλούδια, έξω από τα παράθυρα, που τα κορίτσια είχαν την ευθύνη να τον καλλιεργούν ή βλέπουμε απέξω εκείνο τον στύλο, όπου κάναμε την έπαρση της σημαίας... Ξέρουμε, πάντως, ότι δεν είμαστε μόνον εμείς, ότι το ίδιο έχει συμβεί πλέον με το δημοτικό ...σχεδόν σε κάθε μικρό ελληνικό χωριό.

Πελλ. Β