Κυπαρίσσι, Λογκανίκος, Βεργαδέικα, Φουντέικα, Άγ. Κωνσταντίνος (Ρεγκόζενα), Αγόριανη, Γεωργίτσι, Αλευρού, Καστόρειο (Καστανιά), Λουσίνα, Ντεμήρου (Κάστωρ), Καστρί, Νέα Λιβερά, Σερβέικα, Bορδόνια (Λόπεση, Παπαδιάνικα, Επάνω Χώρα, Σουλήνα, Κάμπος, Όραχος), Καραβάς, [Σελλασία, Κονιδίτσα], Παρδάλι, Πελλάνα, Περβόλια
Με αυτή την καταπληκτική θέα του Ταϋγέτου μεγαλώσαμε στον τόπο μας ...από μικρά παιδιά

..κατά παράφραση του κόμικ "Asterix & Ovelix: "Σε ένα χωριό της Λακωνίας δυο ανυπότακτοι χωριάτες είπαν να φτιάξουν το δικό τους μπλογκάδικο"
Βασικά θέματα ...με μια ματιά:
Αναρτήσεις:

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

3.2. Ένα ενδιαφέρον χειρόγραφο.

Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από ένα χειρόγραφο του παπα-Θανάση Σιγαλού (1846 - 1936), το οποίο βρίσκεται ως σήμερα στην κατοχή των απογόνων του στην Πελλάνα. Στο σπουδαίο αυτό κειμήλιο ο εν λόγω ιερέας κατέγραψε όλα τα στοιχεία που εγνώριζε σχετικά με την προέλευση των κατοίκων του χωριού Γεωργίτσι, όπως του τα μετέδωσαν προφορικά οι παλαιότεροι, καθώς διαφαίνεται από την χαρακτηριστική φράση του προλόγου του. (Το γενεαλογικό δένδρο των βασικών απογόνων τους από το 1800 και μετά, το συμπλήρωσε πολύ αργότερα, ο εκ Πελλάνης δικηγόρος Κων/νος Δ. Βαρούτσος με επιμέλεια μέχρι το έτος 1984 και το διένειμε σε πατριώτες την ίδια χρονιά: Κων/νου Βαρούτσου_Γενεαλογία 1800-1984).

Ως παρέλαβον εκ των πατέρων: 
Περί του πρωτοκτήτορος του χωρίου Γεωργιτσίου πέραν του 16ου αιώνος.
Α. Ο εκ Μάνης καπετάν Γεωργίτσας Θεοφιλάκης εκ της οικογενείας των Μαυρο­μιχαλέων, και Πετροπουλάκης ονομαζόμενος αρματολός, δια το μη υποταγήναι εις τους Τούρκους, ήλθεν μετά της οικογενείας και του ποιμνίου του και κατώκησεν ανατολικώς του Μαλεβού του Ταϋγέτου, κάτωθεν της σημερινής «βρύσεως του Μαλεβού» και εις θέσιν ονόματι «Σιγαλοχώραφα». Εκ της οικογενείας αυτού κατάγεται η μετέπειτα ονομασθείσα οικογένεια των Σιγαλέων
 - Κατόπιν αυτού ήλθε και ο επ’ αδελφή αυτού γαμβρός του, Παράσχος, οικογενειακώς και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Παρασχέϊκα». 
 - Κατόπιν αυτού ήλθε και έτερος επ’ αδελφή Μαυρίκης και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Μαυρίκη βρύσιν». 
 - Κατόπιν ήλθε και έτερος συγγενής αυτών, ονόματι Κούτρουφας, και κατώκησεν εις την σημερινήν θέσιν «Λυκουρέϊκα» και πλατείαν Αγίου Αθανασίου, όπου είχε φυτεύσει άμπελον.
Μετά χρόνους ο καπετάν Γεωργίτσας κατέβη και έκτισεν οικίας τρεις εις θέσιν «Σιγαλέϊκα», έχων 3 υιούς: Θεόφιλον, Δημήτριον και Νικόλαον.
 1) Ο Νικόλαος, καταδιωκόμενος από τους Τούρκους των Περιβολίων, κατέφυγεν εις την παινεμένην Βοστίτσαν [= Αίγιο] των Πατρών, όπου υπάρχει και οικογένεια ιερατική εις Πάτρας. Μέχρι του 1700 διεσπάρη η οικογένεια αυτού εις νήσον Άνδρον (ένθα υπάρχει η οικογένεια Σιγάλας), εις Σμύρνην, Κωνσταντινούπολιν και Ιταλίαν.
 2) Ο Δημήτριος καταδιωκόμενος κατέφυγεν εις Άγιον Πέτρον [Κυνουρίας], μετονομασθείς Καρέος, διότι ήτο καραφλή η κεφαλή του.
 3) Ο Θεόφιλος έμεινε κάτοικος Γεωργιτσίου – εκ του ονόματος του πατρός αυτού – και έκτισε την εκκλησίαν Άγιος Γεώργιος προς τιμήν του πατρός του.
Β. Ο Θεόφιλος εκ της πρώτης αυτού γυναικός απέκτησεν υιόν Ιωάννην και απέθανεν η πρώτη αυτού γυνή. Και λαβών δευτέρα γυναίκα απέκτησε τρεις θυγατέρας, φθονήσασα όμως η μητριά τον Ιωάννην, προς κληρονομίαν, εφαρμάκωσεν αυτόν. Αλλά προλαβών ο πατήρ δι’ αντι­φαρμάκου, κρεμάσας αυτόν κατωκεφαλής, εξέμεσεν αυτός και έζησεν, αλλ’ εκρατήθη η φωνή του και ωμιλούσε σιγά, διό και μετωνομάσθη από Θεοφιλάκης Σιγαλός.
Από τας τρεις αδελφάς αυτού: α) την μίαν επήρεν ο Παπαδόπουλος από την Αγόριανην, β) την άλλην ο Παπαδόγιαννης από τον Λογγανίκον και γ) την άλλην είς Αλούπης από τον Κάμπον Αβίας [της Μεσσηνιακής Μάνης], όστις κατώκησεν εις Γεωργίτσιον 
Γ. Ο Ιωάννης υπανδρεύθη και εγέννησε 2 θυγατέρας και 3 υιούς:
1) την μίαν έλαβεν ο Ηλίας Τσίχλης, 2) την άλλην ο Ιωάννης Χιόνης και μετώκησεν εις Κολλίνας, 3) Νικόλαος, δημογέρων, έλαβε την αδελφή του Αναγνώστου Τζωρτζάκη, 4) Δημήτριος, η οικογένεια αυτού: α) Κων/νος, β) Νικόλαος, γ) Παναγιώτης και δ) Ιωάννης (υιός αυτού: παπα-Νικόλαος και έγγονος: παπα-Ευάγγελος) και 5) Μιχαήλ.
Δ. Ο Μιχαήλ υπανδρεύθη και εγέννησεν 6 υιούς:
α) παπα-Ιωάννης, β) Αναστάσιος (εις Ύδραν), γ) Πανάγος, δ) Βασίλειος, ε) Δημήτριος (αποθανών εις Σχολήν Καποδιστρίου εις Αίγιναν) και στ) Γεωργάκης.
Ε. Ο Γεωργάκης λαβών γυναίκα Καραγιαννίτσα, εγέννησεν 3 υιούς και 3 θυγατέρας:
1) Γεώργιος, 2) Κων/νος, 3) Αθανάσιος, 4) Παναγιώτα, σύζυγος Γεωργίου Π. Λυκούρεση, 5) Αναστασία, σύζυγος Αντωνίου Φίλιππα και 6) Ευγενία, σύζυγος Ιωάννου Δ. Περδίκη.
ΣΤ. Ο Γεώργιος [1815-1862], λαβών γυναίκα Παναγιώταν Αθ. Μπακή, εγέννησεν 4 θυγατέρας και 4 υιούς:
1) Αναστασία [1840-1919], σύζυγος Ηλία Π. Βύνιου, 2) Μαρία [1842- ;], σύζυγος Χρήστου Βασι­λείου [Τσιμπιριώτη], 3) Βασιλική [1844- ;], σύζυγος Αριστ. Σκρουμπέλου, 4) παπα-Αθανάσιος [1846-1936], 5) Ελένη [1848-1918], σύζυγος Αλεξίου Βαρούτσου, 6) Νικόλαος [1849-1872], αποβιώσας 23 ετών, 7) Χρήστος [1851-1926] και 8) Δημήτριος [1853-1857], αποβιώσας 4 ετών.
π. Αθανάσιος Γ. Σιγαλός (1846 - 1936),
ιερεύς από το 1885 εις Γεωργιτσιάνικα Καλύβια [μετέπειτα Πελλάνα]
Πελλ. Α , Πελλ. Β

--- ------ . ------ ---

Συμπλήρωμα  [...10 χρόνια αργότερα...]
Ο δικηγόρος Κων/νος Δ. Βαρούτσος, ως συνέχεια του κειμένου του παπα-Θανάση Σιγαλού, είχε καταγράψει σε χειρόγραφο κείμενο 16 σελίδων, το γενεαλογικό δένδρο των βασικών απογόνων του αρχικού οικιστή από το 1800 και ύστερα, το είχε φωτοτυπήσει σε αρκετά αντίγραφα και το είχε διανείμει από το 1984 και μετά σε μερικούς κατοίκους της Πελλάνας. Κυρίως, όμως, το έδωσε σε όσους έχουν το επώνυμο Σιγαλός, διότι, όπως αναφέρεται και στο χειρόγραφο του παπα-Θανάση, ο βασικός απόγονος του πρώτου οικιστή του Γεωργιτσίου ήταν ο Ιωάννης Σιγαλός (παρατσούκλι του αρχικού επιθέτου, Θεοφιλάκης) και επομένως τους απογόνους αυτού έπρεπε να καταγράψει. 
Εδώ βρίσκεται αποθηκευμένο, από το 2020, το δεύτερο αυτό χειρόγραφο: 
Αυτό το κείμενο προέρχεται από την οικογένεια του Δημητρίου-Μαρίας Σιγαλού [γι' αυτό και υπάρχουν στο κείμενο κάποιες υπογραμμίσεις σχετικές με τον δικό τους κλάδο], που γειτονεύει στο χωριό μας με το σπίτι του Πολύδωρου Βαρούτσου (πατέρας της Διαμάντως και αδελφός του δικηγόρου Κων/νου, ο οποίος όταν ερχόταν από την Αθήνα έμενε στο ίδιο σπίτι με αυτούς). Όπως μας αναφέρει η οικογένεια αυτή, χαρακτηριστικά, δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι το κείμενο αυτό του Βαρούτσου θα μπορούσε να είχε αξία και για άλλους συμπατριώτες μας, που δεν έχουν το επίθετο Σιγαλός, αν και στο κείμενο αυτό αναφέρεται το πρώην επίθετο της γυναίκας που παντρεύτηκε αντίστοιχα ο κάθε Σιγαλός, μέχρι που τους το ζήτησε μια ομογενής από το εξωτερικό, διαφορετικού επιθέτου, η οποία αναζητούσε τις ρίζες της...!
Παρατηρούμε ότι στο κείμενο του Κων/νου Βαρούτσου, αναδημοσιεύεται αρχικά το χειρόγραφο του παπα-Θανάση Σιγαλού, στο οποίο κατόπιν γίνεται και μία σύντομη κριτική ανάλυση των γεγραμμένων του. Στην συνέχεια, από την 4η σελίδα και μετά, ξεκινά η επιμελημένη καταγραφή όλων των απογόνων (κατοίκων εσωτερικού αλλά και εξωτερικού) του Ιωάννη Θεοφιλάκη-Σιγαλού από το έτος 1800 μέχρι και το έτος 1984. Όπως γράφει ο ίδιος, τα κατέγραψε εκ παραδόσεως και μνήμης και όχι από ληξιαρχικές πράξεις, διαφαίνεται όμως εύκολα ότι το επιμελημένο αυτό πόνημά του είναι αποτέλεσμα οξυδερκούς και μακρόχρονης έρευνας (με χρονολογίες, επαγγέλματα, διάφορες σύντομες πληροφορίες κλπ.) που διεξήγαγε σε μια εποχή χωρίς διαδίκτυο και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου μόνο με το σταθερό τηλέφωνο και με επί τόπου έρευνα μπορούσε κάποιος να συλλέξει τόσα στοιχεία και να τα καταγράψει με ακρίβεια δικηγορικού κειμένου.
Ως γνωστόν, σύμφωνα με το πρώτο χειρόγραφο ο πρώτος οικιστής του Γεωργιτσίου προήρχετο εκ Μάνης. Όμως, αν προσθέσουμε εδώ κάποιες αναφορές που γίνονται παρακάτω στα δύο σχόλια της αρχικής μας δημοσίευσης:
{η εκδοχή για το χωριό της Κρήτης με το όνομα Γεωργίτση, οι κάτοικοι του οποίου, όταν το κατέστρεψαν οι Τούρκοι, κατέφυγαν στην Λακωνία και έχτισαν έπειτα ένα χωριό με το ίδιο όνομα για να τους το θυμίζει (http://barbasnikolaos.tripod.com/georgitsi/id1.html
και η μαρτυρία για το χωριό Λάκωνες της Κέρκυρας, οι κάτοικοι του οποίου προήλθαν από το Γεωργίτσι Λακωνίας (http://efimeridageorgitsi.tripod.com/id3.html}
και αν παρατηρήσουμε ότι το επίθετο του οικιστή δεν μας θυμίζει τα κλασσικά μανιάτικα επίθετα σε -έας ή -άκος [κανονικά θα περιμέναμε να λεγόταν Θεοφιλέας ή μάλλον Θεοφιλάκος], μας δίνεται η δυνατότητα να υποθέσουμε τελικώς ότι αυτός ο Θεοφιλάκος θα πρέπει να καταγόταν από την Κρήτη, όπου η κατάληξη -άκης είναι χαρακτηριστική για τα κρητικά επίθετα! Είναι γνωστό ότι οι Κρητικοί, όταν έφευγαν για κάποιους λόγους από το νησί, κατέφευγαν αρχικώς στην νότια Μάνη, απ' όπου αργότερα κάποιοι προχωρούσαν βορειότερα είτε χερσαία είτε παραλιακά προς άλλες περιοχές της Ελλάδας ή και της Ιταλίας ακόμα. Ας αναφερθεί εδώ, τέλος, ότι το επίθετο Θεοφιλάκης, που διασώζεται στο γειτονικό μας χωριό Καστόρειο, υπάρχει και στο χωριό Βενεράτο Ηρακλείου στην Κρήτη, αλλά όχι σε πληθώρα. 

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολύ καλό το blog σας για το χωριό μας. Συγχαρητήρια!
Διαβάζοντας αυτό το άρθρο θυμήθηκα ότι και εγώ είχα δει αυτό το χειρόγραφο παλιότερα, μάλλον από φωτοτυπία, δεν θυμάμαι καλά... Εδώ πάντως το κατάλαβα καλύτερα, επειδή είναι σαν κατάλογος.
Δεν ξέρω αν έχετε υπόψη σας και για μια άλλη εκδοχή που υπάρχει σε blog του Γιωργιτσιού, ότι οι πρώτοι κάτοικοι του ήρθαν από την Κρήτη. Τι γνώμη έχετε;
Καλό Πάσχα!
Παναγιώτης, Αθήνα

Ανώνυμος είπε...

Α) Την γνωρίζουμε και αυτή την εκδοχή, για το χωριό της Κρήτης με το όνομα Γεωργίτση, οι κάτοικοι του οποίου, όταν το κατέστρεψαν οι Τούρκοι, κατέφυγαν στην Λακωνία και έχτισαν έπειτα ένα χωριό με το ίδιο όνομα για να τους το θυμίζει... (Για περισσότερα βλ. εδώ: http://barbasnikolaos.tripod.com/georgitsi/id1.html)
Είναι, όμως, ακόμα υπό διερεύνηση αυτή η εκδοχή. Έχει βέβαια ένα κοινό στοιχείο με το χειρόγραφο: ότι οι πρώτοι κάτοικοι του Γεωργιτσιού ήρθαν από νότια, από τη Μάνη, όπου λογικά θα πρέπει να κατέφυγαν και αυτοί οι Κρητικοί.
Β) Υπάρχει, επίσης, και μια άλλη μαρτυρία για το χωριό Λάκωνες της Κέρκυρας, δηλ. ότι οι κάτοικοι του χωριού προήλθαν από το Γεωργίτσι Λακωνίας... (Για περισσότερα βλ. εδώ: http://efimeridageorgitsi.tripod.com/id3.html)